Querido
Ludwig Volbeda
Halve George is een schriele jongen die zijn broers op het slagveld is verloren en zelf beide benen is kwijtgeraakt. In Hoe Tortot zijn vissenhart verloor van Benny Lindelauf lazen we hoe hij uit een augurkenvat tevoorschijn komt en het hulpje en vertrouweling van de veldkok wordt.
Over de vijf oudere broers van Halve George (Jongstebroer) gaat deze raamvertelling die opnieuw is geïllustreerd door Ludwig Volbeda. Het is de vorm die Paul Biegel gebruikt in Het Sleutelkruid. De dieren vertellen telkens een verhaal om koning Mansolein in leven te houden. Bij Lindelauf worden de de broers beurtelings naar de oorlog geroepen. Bij de grenspost kunnen ze geen geld of andere gift overhandigen maar wel een verhaal vertellen. Over een pasteimaker die verbluft met zijn zoetkruidige baksels met een mespuntje bitterheid. De ontdekking van de precieze ingrediënten van de pastei is huiveringwekkend. Of over een marionettenspeler die zijn handen niet meer kan gebruiken maar een slimme en meedogenloze list verzint.
Een beetje wonderlijk is het wel, deze opmaat naar een boek dat eerder verscheen. Het zijn parabels waarin Lindelauf stilistisch op zijn best is een taalregister hanteert dat zijn weerga niet kent. Vloeiende zinnen, ingetogen beeldspraak en vol van tomeloze en meanderende fantasie. In het afsluitende verhaal dat de grenswachter vertelt, komen veel elementen samen en vallen een paar puzzelstukjes op hun plek. Maar wat Lindelauf nou precies beoogt met deze raamvertelling blijft versluierd.
Hele verhalen voor een halve soldaat is geslaagd als een lofrede op het op het vertellen van verhalen en dus aan de verbeelding. En net als Tortot een anti-oorlogsboek, al komt de waanzin van de gewapende strijd minder naar voren. De chemie die de verhalen met de illustraties van Volbeda aangaan is bijzonder. Vooral de landschapsprenten met veel stof, gruis en zand voegen veel toe aan de tocht die de verschillende broers ondernemen. De vernuftige gedetailleerdheid zit altijd al in het werk van Volbeda, al trekt hij meer registers open.
Lindelauf is een meesterverteller, dat bewees hij al met zijn ‘Limburgse’ romans over de Tweede Wereldoorlog. Boeken waarin wel echte mensen voorkomen en die vooral om die reden meer losmaken. Hele verhalen voor een halve soldaat is een stilistisch meesterwerk maar lijdt deels aan hetzelfde euvel als de voorganger. Het afstandelijke vertellingen die niet naar de strot willen grijpen. De verhalen die de broers opdissen zijn stuk voor stuk origineel maar ze beroeren nauwelijks en veel samenhang is niet te ontdekken. De broers zijn een gegeven maar komen niet tot leven. Waarin bij die andere meesterverteller (Paul Biegel) de warmte uit de parabels knettert, is het hier vooral de technische vertelkunst die ontzag oproept. Qua gevoelswaarde blijft Lindelauf achter.
