close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
10+

Een pluisje, zandkorrel, paardenbloem en zilvermeeuw filosoferen over waardering

Joke van Leeuwen Dát bedoel ik, zei de zalm Kinderboek
Querido i.s.m. Stichting Maand van de Filosofie
Waardering: Filosofisch. Speels

‘Krijg het nóú’, zei een zalm toen de zware beker vlak naast haar op de bodem van de rivier belandde en het zand deed opdwarrelen.’ ‘ Een kampioensbeker rolde het water in nadat de kampioen hem losliet omdat ze jeuk kreeg van een pluisje in haar oor. Met dat pluisje begint dit boekje van Joke van Leeuwen dat is verschenen in het kader van de Maand voor de Filosofie 2023.  Abdelkader BenaliAnnelies VerbekeBibi Dumon Tak en Mirjam Oldenhave schreven eerder een soortgelijk kinderboek,  waardoor inmiddels een klein bibliotheekje is ontstaan.

Het is interessant om te lezen op welke manier iedere schrijver met steeds een ander thema aan de slag gaat. Verhalend of juist associërend: dat laatste doet Van Leeuwen met dit filosofische kettingverhaal vol ontmoetingen tussen dingen en dieren en een enkel mens. Na het pluisje, de beker en de zalm volgen onder meer een zandkorrel, paardenbloem en zilvermeeuw. Op steeds een andere manier schemert er iets van het thema waarde en waardering door de gesprekken.

Bijna ongemerkt worden nogal wat onderwerpen aangestipt:  wat betekent het om groot of juist klein te zijn, mooi of lelijk? Het gaat over waardering voor elkaar, de natuur, geld en zo nog wat. Het is nergens belerend of moralistisch maar juist licht en frivool. Vaak zo’n bijna achteloos zinnetje dat aan het denken zet. ‘Als iederéén beter is dan iemand ander, dan is iedereen even góéd’, zegt de zalm tegen de beker. Of de zilvermeeuw die het net verwijt dat hij van de school is waarbij de een alles bepaalt en de ander maar moet doen wat die ene zegt. Mooie boel, zo’n soort orde. ‘Dan heb ik liever wanorde’, zegt de zilvermeeuw.

Veelzeggend is het verhaal over de deftige mensendame die eerst een gratis paraplu in een afvalbak gooit en vervolgens de wind beveelt om te gaan liggen. ‘Ik betaal je een interessant bedrag als je nú gaat liggen’, roept ze. Waarop de storm antwoordt: ‘Je denkt toch niet dat álles met geld te kalmeren is?’. Het vereist soms een lenige geest om te bedenken waar Van Leeuwen op doelt, maar dat lijkt precies waar ze op uit is. Ze reikt slechts het kader aan. Natuurlijk maakte ze ook weer de illustraties, iets minder gekkig dan gebruikelijk. Behalve dan ‘de uitvergrote vlieg die niet op de bladzijden past’.

Als filosofie betekent dat je op een speelse manier aanzet tot denken, dat is dat Joke van Leeuwen wonderwel gelukt.

 

 

 

Tags : filosofiehumorKinderboekWeten en leren