close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
10+

Van der Geest beschrijft opnieuw het ontrafelen van een familiegeheim

Simon van der Geest Spijkerzwijgen Jeugdboek
Querido
Waardering: 7.5

‘Als je maar hard genoeg rijdt, vlieg je terug in de tijd’. In de eerste zin van Spijkerzwijgen maakt auteur Simon van der Geest duidelijk dat er zaken van vroeger aan te pas komen. De 12-jarige Vonkie rijdt letterlijk het familieverleden tegemoet. Ze wordt door haar moeder voor een gedwongen logeerpartij bij de boerderij van opa Spijker afgezet omdat haar ouders tijd nodig hebben ‘om dingen op een rijtje te zetten’. En daar kunnen ze haar niet bij gebruiken. Onzin, vindt Vonkie zelf, want ze is er juist heel goed in om dingen op een rijtje te zetten. Dat blijkt wel uit het vervolg van Spijkerzwijgen waarin ze met grote vasthoudendheid een familiegeheim ontrafelt.

Opa raakt in gesprek met zijn kleindochter over het verleden en zij probeert de gaten in zijn verhaal te dichten. Hij groeide op met zijn vijf broers maar waarom heeft hij geen contact meer met zijn lievelingsbroer? Er is iets gebeurd dat zoveel impact heeft gehad dat het tot een ogenschijnlijk onherstelbare breuk heeft geleid. Stukje bij beetje maakt ze uit opa’s verhalen op dat het te maken heeft met de molen die iets verderop staat. Samen met een neefje ontrafelt Vonkie dat geheim en gaat ze behoorlijk ver in de rol van probleemoplosser. De gedrevenheid van Vonkie om het familieraadsel op te lossen, lijkt voor te komen uit onmacht over volwassenen die haar buiten hun sores en geheimen houden. De problemen van haar ouders krijgt ze niet onder controle, met haar opa heeft ze meer succes.

Van der Geest haalde zijn inspiratie uit de verhalen van zijn vader over diens jeugd, een deel van de roman is waargebeurd. Wellicht dat daarmee de thematische overeenkomsten met zijn vorige boek zijn te verklaren want de gelijkenis met Spinder is groot. Ook dat verhaal ging over een familiegeheim. Een gedeelte uit die bespreking van dat boek is letterlijk van toepassing op Spijkerzwijgen: ‘Spinder is een boek over het onvermogen om met een groot verlies om te gaan en elkaar als gezinsleden nog te bereiken. En over de onvoorwaardelijke famlieband, over broers die tot elkaar veroordeeld zijn en elkaar kunnen haten en liefhebben.’ Vooral dat laatste is opnieuw een thema, opa komt maar niet los van zijn broer, hoe lang geleden het ook is. Vonkie kan het niet verkroppen dat de twee elkaar negeren. wat uitmondt in een zoete climax waarin Vonkie de rol van bemiddelaar speelt, als was ze de presentator van tv-programma Het Familiediner. Spijkerzwijgen vertelt een spannend verhaal maar het mist de intensiteit die het bekroonde Spinder kenmerkte. Voor een groot deel omdat er te weinig te raden overblijft. Het koppige zwijgen en het onvermogen om te communiceren krijgen veel nadruk en emoties worden benoemd in plaats van gesuggereerd.

Van der Geest kiest voor een wisselend vertelperspectief met twee ik-personen en dat werkt maar ten dele. Vonkie beschrijft haar avontuur en opa komt hortend en stotend tot de kernn in de verhalen uit zijn jeugd. Het komt traag op gang, ontpopt zich tot een onderhoudend plattelandsavontuur maar de voorspelbare ontknoping voelt dan weer als een klapband. Stilistisch is het dan wel weer genieten geblazen. De beschrijvingen van het buitenleven en de natuur zijn fraai en de dialogen sterk en amusant.

Ondanks zijn kleine oeuvre (dit is pas zijn vijfde boek) moet Simon van der Geest gerekend worden tot de elite van de Nederlandse kinderboekenauteurs, vooral door zijn twee Gouden Griffels. In dat perspectief stelt Spijkerzwijgen enigszins teleur waar het om gelaagdheid en nauwkeurige uitwerking gaat. Onverwerkte emoties binnen een familie, we lazen het al in Spinder en dat was eenvoudigweg beter. De kans op revanche is er al snel want Van der Geest neemt het kinderboekenweekgeschenk van dit jaar voor zijn rekening en dus mogen we in september al een nieuw boek tegemoet zien.

 

 

 

Titel Boek:

Spijkerzwijgen

Auteur:

Simon van der Geest

Uitgever:

Querido

Kaft:
Tags : FamiliegrootoudersjeugdboekLiefde en vriendschapopaoudersVroeger