Imme Dros
Staan twee waterjuffers bij een ontkiemende spruit, zegt de één tegen de ander. ‘Kek iz tak?’. Zegt de ander: ‘Weedk nietoor’. Dit is geen mop maar de eerste dialoog uit het prentenboek van de Amerikaanse kunstenares Carson Ellis. De insecten spreken in een verbasterde taal, consequent en kundig vertaald door Imme Dros. De beestjes zeggen dingen tegen elkaar als ‘wu zoeknu trabladdurr’ en ’tis un repelksteel, un skitternd repelksteel’. Meestal is wel op te maken wat er ongeveer wordt bedoeld; ze zoeken een ladder en zien in de plant een soort van kasteel. Het zinnetje ‘Kek iz tak’ zal zoveel betekenen als ‘Wat is dit?’, de oorspronkelijke Engelse titel is Du Iz Tak?, dus de verwijzing naar tak lijkt er niet te zijn.
al gaat over de verwondering van een groep insecten die een stekje tot wasdom zien komen. Ze maken er met veel ijver hun eigen woonplek van (‘we hebbnun egd ksteel’) waarin ze een geweldige tijd hebben tot de blaadjes gaan hangen en de mooie bloem in de top verwelkt. ‘Doe doei, ksteel’ zeggen de insecten en verdwijnen uit beeld waarna uit de pop, die er de hele tijd al hing, een mooie vlinder verschijnt begeleid met vioolmuziek, waarvan de melancholie van de pagina af spat.
Het is herfst en het wordt winter en het is even heel stil in de natuur. Dan kiemen er weer groene takjes op en verschijnt er op de laatste bladzijde een insect at zich afvraagt: ‘Kek Iz Tak?’; de cyclus van de seizoenen is rond en verteld. Dat klinkt net zo eenvoudig als het is maar de uitvoering is in dit geval heel bijzonder, om niet te zeggen magistraal. Kek Iz Tak? is een fenomenaal prentenboek, in de combinatie van beelden, verbeelding, tekst en verhaal. De verschillende seizoenen krijgen hun eigen dimensie door de ruimte die ze innemen, de lente is pril en stil maar komt steeds meer tot leven en de zomer is uitbundig met volle pagina’s. In het najaar wordt het donkerder en vervolgens in de winter wit en leeg.
Carson Ellis is de echtgenote van Colin Meloy, zanger van The Decemberists, een popband warvoor Ellis het meeste artwork verzorgd. Elis maakte ook de illustraties van de jeugdboekenserie Wildwood, geschreven door haar man. Dat zijn (een beetje merkwaardige en niet helemaal geslaagde) fantasievolle jeugdboeken over een dierenmaatschappij in het bos. In Nederland uitgebracht onder de titel Wildwoud Ellis maakte al eerder prentenboeken voor kinderen maar die werden niet in ons land uitgegeven. In november verschijnt bij uitgeverij Leopold haar prentenboek Thuis.
Kek Iz Tak? is in alle opzichten bijzonder, vooral ook omdat Ellis weinig opdringerig haar liefde voor de schoonheid van de natuur overbrengt. Het enthousiasme van de insecten is innemend, versterkt door dat maffe taaltje, wat heerlijk voorleest. Mijn favoriete prent is die waarop een enorme vogel hun repelksteel lijkt te verwoesten. Daar durven ze niet naar te kijken, ze staan allemaal met hun pootjes voor de koppies. Na deze tegenslag pakken in eendrachtige samenwerking de draad weer op. Zo gaat dat in de natuur.