Lemniscaat
De kaders die zijn vader Jona meegeeft, zijn vrij strak: je hangt de vuile was niet buiten, bemoeit je niet met andermans zaken en je knoopt ook geen al te nauwe banden aan met anderen. Jona moet sterk zijn en eelt op zijn ziel ontwikkelen. De wereld is nou eenmaal een harde plek waar hij zich tegen moet wapenen.
De zestienjarige Jona groeit alleen op bij zijn joodse vader nadat zijn moeder op zijn elfde is verongelukt toen ze het huis uit rende. Het schuldgevoel van Jona daarover wordt door zijn vader niet echt weggenomen. Ze wonen samen in een Amsterdams hofje tegenover zijn dementerende oma met wie Jona een goede band heeft.
Anna van Praag hangt het verhaal in Jona op aan een schoolproject waarvoor Jona met twee klasgenoten onderzoek gaat door naar het verleden van zijn grootmoeder. Ze praat steeds vaker over een zekere Simon en de scholieren proberen uit te vinden of en welk verhaal daar achter schuil gaat. Van Praag kwam op het idee na het beluisteren van de podcast BOB, waarin ongeveer hetzelfde aan de hand is.
Jona is een boek over de betrouwbaarheid van herinneringen en vooral het omgaan met geheimen. De gemiddelde mens loopt rond met dertien geheimen, waarvan de meeste met familie te maken hebben, leert Jona. Zijn vader vindt herinneringen vooral een last. Het is volgens hem een ziekte van deze tijd dat alle verhalen maar verteld moeten worden. Sommige dingen zijn niet voor niets verborgen, vindt hij. Jona gaat dit keer tegen de wens van zijn vader in en zet het schoolproject door.
Met die paradox gaat Van Praag aan de slag in Jona, dat leest als een gedoseerde thriller waarin telkens een stukje van een ingewikkelde puzzel op de goede plek wordt gelegd. Er wordt nogal wat overhoop gehaald. Eigenlijk worden de opvattingen van zijn vader stuk voor stuk tegen het licht gehouden. Hoe verstandig is om aan het familieverleden te krabben en wat levert het op? Sterke troef is het personage van Jona, die in meerdere invoelbare loyaliteitsconflicten terechtkomt en belangrijke keuzes moet maken. De verschuiving van de perspectieven naar zijn klasgenoten, en vooral het aanstippen van hun wel erg toevallige levensverhaal, maakt het verhaal dan weer minder sterk. Het leidt af van het interessante gegeven en de kern van de met verrassingen en conflicten omgeven zoektocht. Die is boeiend genoeg. Van Praag houdt de focus gelukkig voldoende scherp, Jona is een van haar betere boeken
