Fantoom
Manon Smits en Pieter van der Drift
Vier kinderen gaan op avontuur. Omdat ze via een postorderbedrijf het verkeerde pakketje kregen, met een kapot horloge in plaats van het pistool dat ze hebben besteld. Dat postorderbedrijf heet Walker & Dawn, een soort Wehkamp, of voor de jongere generatie Bol.com – maar dan zonder internet. Ze krijgen bezoek van een louche type met opvallend veel belangstelling voor het horloge. Er is blijkbaar iets bijzonders mee en de vier kinderen besluiten het zelf naar het postorderbedrijf te gaan brengen. Dat levert een fantastische en spannende reis met verschillende vervoersmiddelen dwars door het Amerika van begin vorige eeuw op, met een bijzondere apotheose.
Er zijn van die boeken die zomaar aan de aandacht hadden kunnen ontsnappen. Het mysterieuze horloge van Walker en Dawn is er zo’n één. De vertaling is uitgegeven bij de kleine uitgeverij Fantoom, die tot nu toe alleen de fantasie-series Warrior Cats (een soort Ninja Turtles met katten) en Bravelands op de markt bracht, van die formuleboeken die zijn geschreven door een collectief. Niet een uitgeverij waarvan je snel een origineel boek verwacht.
Fantoom behoort tot hetzelfde uitgevershuis als Geronimo Stilton, waar een Italiaans schrijverscollectief achter zit. Waarschijnlijk is op die manier het boek van deze Davide Morosinotto tot ze gekomen. Een opvallende uitgave in meerdere opzichten. De vormgeving is bijzonder met een lekker ouderwets aandoende cover en inhoudelijke illustraties bij ieder hoofdstuk, met pagina’s uit de postordercatalogus, krantenberichten en landkaarten. Ze zijn onmisbaar voor het verhaal en goed in het Nederlands overgezet.
Het voorwoord van de vertalers doet wat correct aan, het is een waarschuwing omtrent rokende en drinkende kinderen en het racisme in het boek. ‘Dus schrik niet’. Alsof kinderen niet weten dat er in vroeger tijden een andere moraal heerste. Maar inderdaad: de kinderen in dit boek zijn behoorlijk ruig, ze bestellen niet zomaar een vuurwapen. Het gaat om twee jongens en een meisje en haar halfbroertje; de laatste heeft heeft een gekleurde vader en wordt regelmatig be- en veroordeeld vanwege zijn huidskleur. Hun gigantische roadtrip is even onwaarschijnlijk als avontuurlijk; met veel creativiteit en list en bedrog geraken ze aan de andere kant van de Verenigde Staten. Het kapotte horloge nemen ze als een kostbare schat met zich mee. Een doldwaas avontuur, dat woord is hier echt op zijn plek, zoals je dat niet zo vaak meer in kinderboeken tegenkomt. De plot is geraffineerd uitgewerkt en houdt de spanning tot het einde vast. De epiloog, waarin een van de kinderen op oudere leeftijd terugblikt, is een uitglijdertje dat de auteur gemakkelijk wordt vergeven.
Een ouderwets en lekker geschreven kinderboek om je helemaal in te verliezen, waarin vooral de karakters van de kinderen ijzersterk zijn uitgewerkt. Ze vertellen allemaal een deel van het avontuur. De rebelse waaghals en de wat bangelijke slimmerik zijn beiden verkikkerd op het meisje, dat op een ontroerende manier haar zwijgzame broertje beschermt. Zij ontdekt de sleutel tot de oplossing van het mysterie en daarmee speelt Morosinotto ook nog eens met rolpatronen. Kinderen van vlees en bloed die je vanaf de eerste bladzijde wel in het hart moet sluiten.
Gelukkig is het boek niet onopgemerkt gebleven, het won de Andersen Award 2017. Het mysterieuze horloge van Walker & Dawn verdient minstens zoveel lezers als Geronimo Stilton.
Luister ook naar deze aflevering van De Grote Vriendelijke Podcast waarin het boek wordt besproken.