Gottmer
Floor Rieder
Door de vormgeving en opzet waren we de vorige keer al weggeblazen, dus dat gebeurt niet in dezelfde mate nog een keer maar stiekem overrompelt de prachtige uitgave opnieuw. Het raadsel van alles wat leeft was zowel letterlijk als figuurlijk grootser van opzet dan Het wonder van jou en je biljoenen bewoners. Het was dikker en groter en van alles meer, zelfs de titel was langer. Dit keer is aan maatvoering gedaan en vooral daarom vind ik ‘Het wonder…’ nog beter geslaagd dan ‘Het raadsel…’. Het onderwerp leent zich misschien ook meer voor een betere inkadering maar Schutten houdt zich daar ook aan. Waar hij in ‘Het raadsel…‘ vaak uitwaaierde en bijvoorbeeld met ‘Jos Groot en zijn stinksokken’ de aandacht van de kern afleidde, blijft hij nu veel dichter bij zijn onderwerp. Dan nog, valt er onnoemelijk veel te vertellen en uit te leggen over wat er zich in het lichaam bevindt en afspeelt, maar Schutten slaagt er wonderwel in. Hij laat zich niet verleiden om ook nog eens in te gaan op wat je allemaal met dat lichaam kunt (sport, seks etcetera), wat het boek waarschijnlijk een keer zo dik had gemaakt. Niet dat het nu een heel compact boek is, maar gezien het onderwerp is daartoe een geslaagde poging gedaan. Hier kun je door het boek bladeren)
Het wonder van jou is logisch en overzichtelijk opgebouwd en er staat ongelooflijk veel in. Dat het (volgens een wetenschapsjournalist van het NRC) misschien ook enkele feitelijke missers bevat, is hoogstens slordig maar niet verontrustend omdat het om details (aminozuren zijn moleculen, ze bestaan er niet uit) en soms interpretaties gaat, en er veel wetenschappers bij betrokken waren. Dan liggen er al snel andere bollebozen op de loer die gretig de mogelijke foutjes opsporen. De onjuistheden kunnen zonodig in een volgende druk worden rechtgezet (samen met enkele stilistische oneffenheden); al reageert Schutten er in dit radio-interview nogal cynisch en afhoudend op.
Schuttens stijl is onnavolgbaar, hij is de meester van de metafoor en de humoristische vergelijkingen en voorbeelden. Daardoor is ieder hoofdstuk leuk om te lezen, nergens wordt het droog of theoretisch. Hij wil nog wel eens doorschieten in zijn grappen en grollen waardoor het flauw wordt maar dat is dit keer niet het geval. De talloze voorbeelden en vergelijkingen zijn niet bedoeld om geestig te zijn maar om de toegankelijkheid te vergroten en iets uit te leggen. Het gaat van de cellen en de spieren naar het brein en het bloed om via de longen en de buik bij de huid en de zintuigen uit te komen. Ieder hoofdstuk is opgedeeld in alinea’s die altijd beginnen met de waarom-vraag, waardoor je steeds verleid wordt om verder te lezen. Want je wilt weten ‘waarom je geen bejaarde atleten ziet op de Olympische spelen’ en ‘waarom je slokdarm helpt bij het eten van een vliegtuig’.
Schutten deelt zijn ingetogen gevoel voor humor met illustrator Floor Rieder, waardoor het stel zo’n ideale combinatie vormt. Rieder wist dit keer waar ze aan begon en is misschien daardoor nog wel beter in vorm. Ook de illustraties hebben die combinatie van humor, lichtheid en informatie en vullen de tekst perfect aan. Floor Rieder staat in ons land op eenzame hoogte als het om illustreren van non-fictie gaat.
Knap om na een verbluffend succes als Het raadsel van alles wat leeft met een opvolger te komen die op alle vlakken net iets beter is.
Het wonder van jou en je biljoenen bewoners
Jan Paul Schutten
Floor Rieder
Gottmer
