Ploegsma
Maria Postema
Tom de Freston
Sommige kinderboeken zijn als een aflevering van ‘Floortje naar het einde van de wereld’, waarin ouders hun kinderen meenemen naar een afgelegen gebied. In het echte leven overkomt dat weinig kinderen, dus is het heerlijk om erover te lezen en het mee te beleven.
Dan kan bijvoorbeeld met Julia, die met haar ouders naar een bijna verlaten eilandje boven Schotland vertrekt om in de vuurtoren te gaan wonen. Haar vader moet ervoor zorgen dat het zoeklicht wordt geautomatiseerd. De moeder van Julia is zeebioloog en probeert subsidies te vinden voor haar onderzoek naar de Groenlandse haai. Terwijl ze het geld nog niet bij elkaar heeft, gaat ze al wel op zee-expeditie. Julia en haar vader proberen ondertussen hun draai te vinden op het eiland. De draai wordt een draaikolk (treffend uitgebeeld op het omslag) als de moeder van Julia op drift raakt. Ze vertoont steeds vreemder gedrag en praat warrig en verbeten over haar onderzoek naar de haai. Julia slaagt er steeds minder in tot haar door te dringen.
Die onmacht wordt door de Britse schrijfster Kiran Millwood Hargrave in Julia en de haai schrijnend invoelbaar gemaakt. De dromen van Julia zijn soms wat al te poëtisch beschreven net als dat zinnetjes als: ‘Misschien verdronken de geheimen in de nacht, zoals een vis in de lucht’, nogal naar mooischrijverij neigen. Maar het gevoel van verontrusting en verdriet dat er onder schuilgaat, komt wel degelijk over. Daar spelen de vormgeving en de illustraties geen onbelangrijke rol in. De zwermen vogels en dromerige, en dan weer nachtmerrieachtige, tekeningen over de haai en de zee, geven een sinistere lading die passen bij de koortsige en dramatische ontwikkelingen. Julia doet een verwoede maar bijna fatale poging haar moeder te redden terwijl haar moeder zelf het licht in het leven niet meer ziet.
Julia en de haai is een heftig en interessant boek over ouders met psychische problemen en de zware wissel die dat op kinderen kan trekken.
Deze bespreking stond op 23 februari 2023 op AD Online
