close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
1+

Biggetje gooit zijn kont tegen de krib

Koos Meinderts Koning Varken Prentenboek
Lemniscaat
Stern Nijland
Waardering: 7.5

De tekst voor dit boek was er al heel lang, schrijft Koos Meinderts op zijn weblog. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat cartoonist Jos Collignon het zou illustreren, maar toe hij afhaakte, en later ook Jeroen van Merwijk, bleef Koning Varken meer dan tien jaar op de plank liggen. Totdat Meinderts in contact kwam met Stern Nijland die er wel oren naar had om gekleurde linosnedes bij het verhaal te maken. Opvallend genoeg hebben de prenten op deze manier ook iets cartoonesks. In een paar lijnen zet Nijland plompe personages met grote neuzen in slapstick-achtige poses neer. Jammer genoeg is er gekozen voor één steunkleur per prent waardoor het koningshuis en de varkens dan aweer in roze of groen of oranje en dan weer rood of geel zijn afgebeeld. Het lijken willekeurige keuzes en komt de eenduidigheid niet ten goede. Het zijn platen waarop we zien wat er in het verhaal wordt verteld zonder al te veel creatieve of eigenzinnige invulling.

Meinderts vertelt het verhaal van een koning die, tot afschuw van zijn echtgenote, dol is op varkensvlees en telkens het smakelijkste varken aanwijst voor de slacht. De uitverkoren varkens zijn trots en laten zich uitgebreid feliciteren. Een omkering die Meinderts slim gebruikt door een van de biggetjes dé vraag aan zijn vader laten stellen: ‘Papa, waarom leven we eigenlijk’. Is het leven niet meer dan dik worden en doodgaan en opgegeten worden en ‘waar haalt de koning trouwens het recht vandaan ons op te eten?’. Hij laat zich niet zo gemakkelijk versmaden en weet het zo te draaien dat hij de nieuwe koning wordt. Voortaan staat er in het paleis geen varkensvlees meer op het menu maar de de nieuwe koning is op zijn beurt dol op de vangst uit de hofvijver. In de toegift (‘het verhaal heeft nog een staartje zonder krul’) geeft Meinderts het verhaal een twist die het verhaal opnieuw op zijn kop zet.

Koning Varken laat zich op verschillende niveaus lezen: een geestig verhaal over een biggetje dat koning wordt, maar het heeft ook een filosofische toets. Alleen die vraag al: waarom leven we eigenlijk? Moet je de gang der zaken volgen of kun je eigen keuzes maken en (in dit geval letterlijk) je kont tegen de krib gooien? Het eigenbelang en het gebrek aan principes zijn op een slimme manier uitgewerkt.  En het boek roept natuurlijk vragen op over het eten van vlees. Gelukkig maakt Meinderts er geen moralistisch vegetarisch pamflet van maar het zal niet verbazen als kinderen na het (voor)lezen vragen gaan stellen over het eten van vlees en vis.

De prenten zijn niet helemaal mijn smaak, op een paar uitzonderingen na: de dialoog tussen vader en zoon waarin de twee varkenskoppen zich opdringen en met veel dynamiek en expressie de tekst onderstrepen. ‘Jongen, het is een eer om voor de koning te mogen sterven’. En dan de ontsteltenis op het gezicht van het biggetje. In de laatste prent in de toegift wordt dit op een andere manier herhaald, wat een sterk einde oplevert.

 

Titel Boek:

Konin Varken

Auteur:

Koos Meinderts

Illustrator:

Stern Nijland

Uitgever:

Lemniscaat

Kaft:
Video description:

Videobewerking van het prentenboek Koning Varken van Koos Meinderts en Stern Nijland, gemaakt door Thijs Borsten.

Tags : Dieren en natuurillustratieskoningPrentenboek