Een moeder zonder verantwoordelijkheidsgevoel

Selma Noort Stiefkind Genre: Jeugdboek
Uitgever: Leopold

Virginia is in dit boek vooral één ding, de titel zegt het al: een stiefkind. Ze heeft na de scheiding een tijd bij haar Engelse moeder gewoond en is op haar zevende bij haar vader en zijn nieuwe vrouw ingetrokken. Die leiden een keurig leven dat sterk contrasteert met dat van haar biologische moeder, die zich begeeft in de wereld van drank, drugs, prostitutie en foute mannen. Om niet geheel duidelijke redenen wil ze een vakantie een week bij haar moeder doorbrengen, terwijl de rest (inclusief haar nieuwe broertje) naar een bungalowpark gaat.

Ze komt terecht in de chaotische leefwereld van haar moeder. Selma Noort typeert treffend de zelfkant en vooral het gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel, terwijl haar moeder niet alleen maar een naar mens is. Ze is gewoon niet in staat tot opvoeden en gaat met haar dochter om als met een vriendin en paait haar met cadeautjes. Ontroerend is de rol van oude bovenbuurvrouw die heeft meegemaakt hoe Virginia vroeger al aan haar lot werd overgelaten waardoor aan het eind van het verhaal veel herinneringen in perspectief worden geplaatst.

De verhaallijn over de hooligans in de trein die een conducteur in elkaar rossen, met Viriginia als ooggetuige, neemt onnodig veel ruimte in beslag en doet vanwege de ongeloofwaardigheid sterk afbreuk. Als ze er achterkomt dat de nieuwe vriend van haar moeder erbij betrokken is, komt haar loyaliteit in het geding. Dat zal de achterliggende gedachte zijn maar dat is zo nadrukkelijk aangezet. Het subtiele loyaliteitsconflict, dat ook wel degelijk in het boek zit, spreekt veel meer tot de verbeelding. Virginia weet natuurlijk hoe haar moeder is en hoe ze door haar is behandeld maar kon nog geen afscheid nemen. En die Margriet, de nieuwe vrouw van haar vader, is zo ontzettend aardig, dat jeukt ook een beetje. Die mengeling van gevoelens van een ‘stiefkind’ is tussen de regels door mooi neergezet.

Stiefkind is in de basis een levensechte en invoelbare jeugdroman maar wordt iets teveel ontsierd door verhaallijnen die spanning en romantiek moeten toevoegen. Dan is er nog het Engelse brabbeltaaltje van haar moeder (’tot die miserable day dat ze met haar fucking suitcase naar fucking Paris vertrok’) dat op de zenuwen werkt. De mooie, stille passages aan het slot brengen het verhaal weer redelijk in balans.