close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
15+

Betoverd door een gruwelijk sprookje

Antonia Michaelis De sprookjesverteller Jeugdboek
Lemniscaat
Merel de Vink
Waardering: 7.5

‘Pas veel later, veel te laat,  zou Anna begrijpen dat dit sprookje dodelijk was’, is een van de vele vooruitwijzingen uit De Sprookjesverteller van de Duitse schrijfster Antonia Michaelis. Anna raakt in de ban van outcast Abel nadat ze hem een sprookje hoort vertellen aan zijn zusje. Hij heeft een slechte naam op school (‘de Poolse straatventer’), spijbelt veel en dealt drugs maar de keurige Anna valt als een blok voor de zachte kant van deze mysterieuze jongen. Abel doet alles voor zijn zusje Micha, met wie hij op een armoedige flat in een achterstandswijk woont. De afwezigheid van moeder hangt als een duister geheim boven het verhaal. Abel vertelt aan zijn zusje en de buitenwereld dat ze een tijdje op reis is. De oplettende lezer kan weten wat er aan de hand is.

De sprookjesverteller, dat al in 2011 in Duitsland verscheen, barst van de vooruitwijzingen, motieven en in de sprookjes wordt voortdurend geanticipeerd op wat er is gebeurd en gaat komen. In het fragmentarisch opgediende, doorlopende sprookje dat Abel aan zijn zusje vertelt en waar ze dol op, reist een kleine koningin van eiland naar eiland en figureren een zeeleeuw en een rozenmeisje. Voor Anna is het duidelijk dat het om bestaande mensen gaat maar ze kan er niet precies de vinger op leggen en Abel laat verder weinig los.

Het sprookje wordt gruwelijker en de werkelijkheid ook, er vinden meerdere moorden plaats die aan Abel gelinkt kunnen worden. De consulent van jeugdzorg wordt bijvoorbeeld daags na zijn bezoek aan Abel en Micha dood op het strand gevonden. Maar de jongen lijkt iedere keer een alibi te hebben en Anna kan en wil niet in zijn betrokkenheid geloven. Ze is door hem betoverd en vindt steeds meer stukjes van de puzzel van het leven en broer en zus, maar blijft een buitenstaander.

Deze lijvige jeugdroman zet de lezer vaak op het verkeerde been en gedijt bij de kracht van het mysterie, waardoor het tot het einde spannend en fascinerend blijft. Het leidende thema van De Sprookjesverteller is loyaliteit en vertrouwen. Iedereen in dit boek wil iemand helpen maar weet niet of de ander de waarheid vertelt. Wat is verzonnen en wat is er echt? Dat spel speelt Michaelis met verve en maakt het boek tot het einde boeiend, al werkt de barokke stijl niet erg mee. De vertelde sprookjes zijn aanvankelijk sterk maar de  vertellingen gaan schuren. Het blijft in het midden waarom Abel de verhalen vertelt en daardoor verliezen ze hun functie en zijn vooral nog een stijlmiddel. Net als het gebruik van de songteksten van Leonard Cohen, die kunstmatig zijn verwerkt. De onschuldige speelsheid van het zusje is een van de troefkaarten, zij brengt licht in de duisternis.

De sprookjesverteller is een duistere psychologische thriller met veel geweld die uiteindelijk duidelijk maakt dat de grens tussen goed en kwaad behoorlijk fragiel is. Hoever ga je om iemand van wie je houdt te beschermen? En mag je daarover oordelen?

Tags : doodFamiliejeugdboekLiefde en vriendschapmoedermoordOorlog en misdaadproblemenSchoolSprookjesYoung Adult