Janek is een probleemgeval-light

Emke Rientsma Blues in F Genre: Jeugdboek
Uitgever: Gottmer

Janek Zabczynski, zo heet de hoofdpersoon uit Blues in f, de debuutroman van Emke Rientsma. Hij is het prototype problematische puberjongen: veel spijbelen en problemen met zijn ouders. Nadat ze uit Polen naar Nederland zijn verhuisd, takelt zijn moeder af en wordt opnieuw opgenomen in een psychiatrische inrichting. De familie in Polen verwijt Janeks stiefvader dat hij haar heeft laten opsluiten. Janek wil geen partij kiezen, hij zit tussen veel werelden in. Hij houdt van zijn (Poolse) moeder en heeft zijn (Nederlandse) stiefvader ook nodig. Zijn broertje hecht nog steeds erg aan Polen, terwijl Janek Nederland meer en meer als zijn land ziet. Het lukt hem niet iets van school te maken, hij kan zijn energie en creativiteit vooral kwijt in de band waarin hij speelt. Als een mooie docente hem gaat begeleiden, is het gedaan met Janek. Hij valt als een blok voor haar en ze wordt een obsessie. Hij denkt te zien dat Mirjam ook van hem houdt en bedenkt een bizar plan om dat voor eens en altijd duidelijk te krijgen.

Janek is een probleemgeval-light, en dat maakt hem interessant. Hij is geen botte hufter maar eigenlijk best een sympathieke gozer die even van het padje is maar daar zijn redenen voor en waarom zou het niet weer goed komen? Eindelijk is er dan iemand die hem ziet staan, hem aandacht geeft en iets in hem ziet. Het is voorstelbaar dat Janek zijn hoofd op hol slaat en hij doordraaft, alhoewel het de vraag is hoever hij er naast zit. Zijn ontvoeringsplan klinkt op papier absurd, maar pakt in het boek niet eens zo ongeloofwaardig uit. Het is voor discussie vatbaar of een deel van de plot als inleiding had moeten worden weggeven. Nu is het vanaf het begin aan duidelijk dat hij zijn plan doorzet wat de spanning deels wegneemt.

Misschien is dit wel het eerste jeugdboek over een Pools-Nederlandse jongen dat inzicht geeft in de Oosteuropese cultuur en familieperikelen. Blues in f is thematisch hier en daar wat topzwaar maar valt op door de ferme en geestige dialogen en de geloofwaardige karakters.  Een verrassend fris en knap geschreven debuut waarvan de titel is ontleend aan een nummer dat Janek voor zijn docente heeft geschreven.