De toekomst hangt te verroesten boven de bar

Els Beerten Eén mens is genoeg Genre: Jeugdboek
Uitgever: Querido

‘Onze Louis hield al een trompet vast toen hij nog in zijn wieg lag, en ik danste al voor ik kon lopen’. Juliette kan ook nog eens prachtig zingen en debuteert en glorieert in het muzikale ensemble van haar vader. Het gelukt lijkt het gezin toe te lachen maar dat is schijn. Als vader plotseling sterft, vertelt Louis, de oudste van de kinderen, de waarheid (‘Moe zit nogal eens met haar hand in de broek van een ander’) en verlaat het huis: de eerste van een reeks dramatische gebeurtenissen met grote gevolgen. Zonde om daar al te veel van weg te geven. De consequentie is dat Louis en zijn zus Juliette een nieuw leven beginnen in een dorp aan de andere kant van het land.

Eindelijk, eindelijk is er dan weer een nieuwe roman van Els Beerten. Met haar vorige boek Allemaal willen we de hemel won ze vrijwel alle literaire prijzen die er te winnen waren maar het stamt alweer uit 2008. Zes jaar wachten dus, op de unieke vertelstem van Els Beerten die opnieuw een meeslepend verhaal vertelt in de prachtige Vlaamse taal. Het Vlaams is van zichzelf al poëtisch en op de manier waarop Beerten het hanteert, krijgt het iets dromerigs en nostalgisch.

Eén mens is genoeg is opgebouwd uit drie delen, vanuit verschillende perspectieven. Het eerste deel, verteld door Juliette zelf, is een aftrap als linkse directe. Zo verpletterend en meeslepend is een jeugdroman zelfden en na zo’n 100 pagina’s hangt de lezer afgepeigerd in de in de touwen.Het is zo dicht op de huid, het drama is zo voelbaar dat het bijna fysiek pijn doet. De verhoudingen in het gezin zijn wel zowel grotesk al intiem en zowel nauwelijks te bevatten en toch voorstelbaar. Liefde en haat en leven en dood liggen ongelooflijk dicht bij elkaar. Louis redt zijn jongere zus Juliette en geeft zijn grote liefde op om haar een nieuwe toekomst te bezorgen. Juliette is alles kwijt, zichzelf nog het meest, maar ze heeft haar broer nog. Eén mens is genoeg om het vol te kunnen houden.

Na deel één is alles anders, voor zowel de hoofdpersonen als het verhaal. Het nieuwe leven speelt zich af rond een kroeg, verteld vanuit Wilfried, een van de caféhouders die een glanrsijke weielercarriére in de knop zag breken. Zijn fiets hangt in het café: ”Mijn toekomst hing nu al vijf jaar te verroesten boven de toog’. Wilfried raakt op slag en tot op over zijn oren verliefd raakt op Juliette wat een probleem is want de jonge vrouw is passief en mensenschuw geworden, ze zwijgt en verzet geen stap zonder haar broer. Wilfried wacht en wacht: ‘Drie uur lang bijna opbranden van de goesting. Zelfs uw grootste vijand wenst ge het niet toe.’

Eén mens is genoeg gaat over geknakte dromen en over desillusies, waarbij de omstandigheden en derden een grote invloed hebben. In het eerste deel komt dat keihard binnen, maar in de volgende delen sleept het zich enigszins naar het einde toe. De traagheid, besluiteloosheid en passiviteit zijn onderdeel van Juliette geworden en in die zin verklaarbaar,  maar het gaat wat op de zenuwen werken.Toe dan, wil je roepen, schiet op Juliette, maak wat van je leven. Maar dat gaat zo vlot allemaal nog niet.

Eén mens is genoeg mist de uitwerking die het fenomenale Allemaal willen we de hemel wel had. Maar door de prachtige taal en het fabuleuze eerste deel valt er genoeg te genieten, voor lezers van alle leeftijden want Beerten schrijft boeken waarbij de grens tussen jeugd- en volwassenenroman volledig is vervaagd.