De Eenhoorn
Milja Praagman
De verdeling is glashelder: de schapen eten gras en lopen rond en de varkens zijn lui en rollen door de modder. Eén lammetje verstoort de orde door tussen de schapen in de modder te rollen. Hij is niet gek, vindt hij zelf, maar een varkentje. De andere dieren lachen hem uit en de boer is vooral verbaasd en bezorgd en neemt hem mee naar de dierenarts. Daar zegt het lammetje ‘Oink’ op de vraag ‘Zeg eens bèèh?’ en concludeert de dierendokter dat hij alleen van de buitenkant een lammetje is, niet aan de binnenkant, daar is hij een varken.
Transgender is hét emancipatie-onderwerp van dit moment en de kinderboekenwereld blijft niet achter. Uitgeverij Eenhoorn vent Het lammetje dat een varken is trots uit als het eerste Nederlandse prentenboek over transgender (tegelijkertijd verschijnt Gelukkige VADERdag, Silvie voor 8-jarigen, over hetzelfde onderwerp). Moet je kleuters vanaf een jaar of 3 daar al mee lastig vallen? Op deze manier zeker want het is feitelijk geen boek over transsekusaliteit maar over een dier dat zich anders voelt. Pim Lammers vertelt een eenvoudig verhaal waarin logische oplossingen worden aangedragen voor iets dat niet eens een groot probleem is. Met hulp van een scheerapparaat en een krultang wordt aannemelijk gemaakt dat het lammetje allang een varken was, slechts verhuld door een vachtje. De invoelende en gemakkelijke reactie van de dierenarts en de verbazing en coöperatieve opstelling voor de boer maakt dat het niet geprobematiseerd wordt.
Lammers is in zijn toegankelijke en directe tekst nergens educatief of drammerig. Hoogstens één van de laatste zinnen kan voor puristen bezwaarlijk zijn: ‘Nu rol het varkentje dat eerst een lammetje was, heerlijk door de modder’. Transgenders zeggen niet graag dat ze ‘eerst’ van het andere geslacht waren. Daarom is de titel zo raak gekozen. Dit lammetje is een varken, daar kan je niet om heen, ook maken de dieren er in het begin nog grapjes over. Het dier is niet sip maar begrijpt het gewoon niet. ‘Een beetje gras eten en rondlopen in een schone trui. Dat is niets voor hem’.
De illustraties van Milja Praagman zijn net zo helder en zonder poespas als de tekst. Grote vlakken met heldere kleuren en realistische tekeningen van dieren en mensen. Ze laat zien wat er gebeurt,het wordt niet plastisch of ongemakkelijk, en ook niet expres humoristisch. Er wordt niks belachelijk gemaakt in Het lammetje dat een varken is, maar wordt ook niets bijzonder gemaakt. We zit er een aangename blijmoedige ondertoon in het boek, ook in de koppen van de beesten en gezichten van de mensen. Aan het eind is iedereen tevreden als er een leuk en mooi varkentje door de modder rolt. Het is aan iedere (voor)lezer om er al dan niet een groter verhaal te maken dan er wordt verteld.
