‘Voor de mooiste. De geschiedenis is van ons. Een wandeling met Ted van Lieshout en mij’ van Ted van Lieshout, Leopold, 10+
Er zijn van die boeken die door niemand anders gemaakt kunnen zij. Voor de mooiste is zo’n boek. Het ademt in alles Ted van Lieshout uit en dat is logisch want hij is zelf ook voor zo’n beetje alles verantwoordelijk. Van de vormgeving, tot de illustraties en de tekst, en ongetwijfeld ook de rest.
De vertelvorm in dit boek paste hij eerder toe in het non-fictieboek Wat is kunst?. Een dialoog tussen het boek en een lezer, tijdens ‘een wandeling’ door de geschiedenis. Langs mensen die bijzonder waren, of iets bijzonders deden, maar niet per se heel bekend zijn. Het boek geeft telkens het estafettestokje door, vaak op basis van trivialiteiten en dat is behoorlijk willekeurig. Natuurlijk zit er een idee achter, maar het boek is niet chronologisch of thematisch opgebouwd en dat is een sterke keuze. Geen leerboek of encyclopedie. Er is geen enkele pretentie om volledig te zijn, want schrijft Van Lieshout, ‘er is geen boek waarin de geschiedenis van de hele wereld in alle tijden past’.
Dus wordt een wandeling gemaakt door soms de grote straten en dan weer de kleine steegjes van de geschiedenis, met onverwachte afslagen die niet altijd naar een duidelijke bestemming leiden. Het is heerlijk om in de geschiedenis te verdwalen. Het is even wennen aan deze speurtocht, door het gebrek aan hoofdstukken en alinea’s, en de wat massieve opmaak. Maar al snel heeft de vertelvorm iets verslavends, vooral door de losse en ironische toon en de vele, bijzondere weetjes. Bijvoorbeeld dat er in het Vaticaan een geheime kast is met laden vol stenen piemels die zijn afgehakt van beelden.
De inhoud is gevarieerd en voert langs personen die een rol speelden in onder andere sport, oorlogen en kunst, met relatief veel aandacht voor mensenrechten (vrouwen- en homorechten in het bijzonder). “Alweer een componist die gay was”, vraagt het meisje, waarop het boek stelt dat het typerend is dat we het al overdreven vinden als het drie keer achter elkaar over homo’s gaat. Op een onnadrukkelijke toon wordt over seksualiteit en geslachtsdelen gesproken. Het meisje durft alles te vragen; het boek en zij soms scherp en brutaal op elkaar, maar het zit het gesprek niet in de weg. Het meisje krijgt een klein beetje, maar niet al te veel profiel en dat is jammer. Ze heeft een meervoudig gehandicapte broer enze droomt ervan actrice te worden: veel meer komen we niet over haar te weten.
Van Lieshout geeft tussendoor boeiende lessen over hoe geschiedschrijving en propaganda werken. Je mag alleen zeggen wat je weet of zeker meent te weten, maar dan nog hangt het er vaak van af aan welke kant je staat en bij wie de sympathie ligt. Heel slim geïllustreerd aan sommige interpretaties in de informatie in dit boek.
Gelardeerd met veel boeiend fotomateriaal en prettige terzijdes is dit een geschiedenisboek zoals dus alleen deze auteur dat kan schrijven. Van Lieshout mag dan geen docent zijn, hij is wel de geschiedenisleraar die ieder kind zich zou wensen.
