close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
6+

Zonder schildpad is hij niemand meer

Marit Törnqvist Schildpad en ik Prentenboek
Querido
Waardering: **** Gelaagd prentenboek over emigratie en behoud van de eigen cultuur

De vraag waar de schildpad in Schildpad en ik precies symbool voor staat hangt als de grote vraag boven dit boek en kan iedere lezer zelf invullen. Dat hij meer is dan een dier, is wel duidelijk, al zal het voor de jongste lezers gewoon om een schildpad gaan. Aan de vooravond van zijn vijfde verjaardag vertelt een opa aan zijn kleinzoon voor de zoveelste keer het verhaal over de schildpad die hij kreeg van zijn eigen opa. Die kroop in zijn zak tijdens een reis naar zijn geboorteland. De schildpad werd het beste maatje en speelkameraadje van opa tijdens zijn jongensjaren en ging overal mee naar toe. Waar opa vandaan komt blijft in het midden maar details verraden een oosters land.

Als de jonge opa groter wordt, verandert er iets; de schildpad is niet langer schattig. Zijn klasgenootjes vinden dat ze in de dierentuin thuishoren en zijn ouders zetten zoon en schildpad uit huis omdat ze teveel plaats innemen. De jongen beseft dat het niet langer gaat en besluit het dier terug te brengen naar het land waar het vandaan komt. Met een prachtige prent laat Törnqvist zien hoe normaal het daar is: iedereen loopt met een schildpad aan een lijntje. In dat verre land maakt een schildpad meer of minder niet uit. De sfeervolle en bij momenten vervreemdende illustraties (die soms doen denken aan het werk van Shaun Tan) vullen het verhaal perfect aan.

Het wordt steeds duidelijker dat de schildpad meer is dan een huisdier. Hij is een wezenlijk onderdeel van de identiteit van opa, zonder schildpad is hij niemand meer. Een hond als huisdier blijkt geen bevredigend alternatief. Er is hem iets essentieels afgepakt waardoor zijn levensgeluk op het spel is komen te staan. Voor de gelegenheid voegt opa een hoofdstuk aan het verhaal toe waarin hij iets doorgeeft aan zijn kleinzoon. Daarmee gaat Schildpad en ik ook over generaties, naast dat het een verhaal is over het belang van afkomst en cultuur. Verfijnd wordt de waarde van het ‘eigene’ duidelijk gemaakt en de dillema’s die meespelen als mensen proberen daar iets van te behouden.

De in Zweden geboren illustratrice Marit Törnqvist staat er om bekend dat ze zich inzet voor het lot van vluchtelingen en van die betrokkenheid klinkt een echo door in dit subtiele en indrukwekkende prentenboek.

Deze recensie verscheen op 6 mei 2022 in de cultuurbijlage van de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden  

Tags : Andere landenDieren en natuuremigratieFamiliegrootoudersillustratiesKinderboekopaPrentenboekvaderverhuizenVoorleesboek