Leopold/Gemeentemuseum Den Haag
Annette Fienieg
De Duitse schilder Max Liebermann (1847-1935) is ons land niet heel erg bekend. Ondanks dat veel van zijn schilderijen Nederlandse taferelen laten zien is weinig van zijn werk hier te zien. De zoon van een Joodse zakenman legde o.a. papegaaien in Artis, het strand in Scheveningen, een terras in Leiden en het Oudemannenhuis en Burgerweeshuis in Amsterdam op het doek vast. Liebermann was goed bevriend met Jozef Israëls en andere schilders van de Haagse School en was daardoor vaak in Nederland. Misschien dat de tentoonstelling die het Haags Gemeentemuseum nu aan hem wijdt de schilder dichter bij het Nederlandse publiek brengt.
Het traditionele kinderkunstboek in de populaire museumreeks is dit keer gemaakt door het echtpaar Annette Fienieg en Koos Meinderts en heet De zee van meneer Max. De schilder wordt in grote lijnen gekarakteriseerd. ‘Niet iedereen vindt wat hij tekent mooí’. Liebermann werd in zijn tijd ook wel aan geduid als ‘apostelijk van de lelijkheid’. Hij deed niet aan Bijbelse taferelen of adedlijke potretten maar schilderde mensen zoals ze zijn, en dat werd blijkbaar lelijk gevonden.
De focus in het prentenboek ligt op het schilderij dat hij maakte van de meisjes van het Amsterdamse Burgerweeshuis. De directrice stelt voor dat hij een model van stand kiest, maar hij heeft de voorkeur voor Martha. Haar moeder is gestorven aan de tering en haar vader is naar zee vertrokken. Omdat ze de zee zelf nog nooit heeft gezien, neemt Liebermann haar, samen met een aantal andere weesmeisjes, een dagje mee uit naar het strand. In pakkende zinnetjes zonder opsmukt schets Meinderts de schilder zoals hij was: een man zonder tierelantijnen die oog had voor het gewone en de wereld niet mooier maakte dan hij is.
Bij prentenboeken staat doorgaans de naam van de schrijver als eerste vermeld, terwijl diens inbreng vaak ondergeschikt is aan dat van de illustrator. Terecht wordt Annette Fienieg als eerste genoemd. Fienieg is geen illustrator op de voorgrond en illustreert meestal in dienst van verhaal. Dat doet ze nu ook, ze blijft dicht bij de stijl van de olieverfschilderijen en doet dat op bekwame wijze. De zee van meneer Max is een kalme ode die nieuwsgierig maakt naar het werk van deze kunstenaar. En ook nog eens een fijn (voor)leesboek.
