Gottmer
Eliane Gerrits
Het wordt dringen op de Nederlandse non-fictie markt en dat is uiteraard een goede zaak. Dat Jan Paul Schutten en Bibi Dumon Tak deze discipline beheersen, is al jaren duidelijk maar het leek lang dat er na hen weinig anders meer kwam. Met Janny van der Molen en nu ook Marc ter Horst wordt de spoeling serieus breder en komt er ook weer meer variëteit in de vertelvormen. Waar vooral Schutten de kwinkslag en het direct aanspreken van de lezers hanteert, kiezen deze auteurs voor een fictieve (Van der Molen) of een feitelijke (Ter Horst) benadering. Marc ter Horst debuteerde nog niet zo lang geleden heel verdienstelijk met Hé Aardbewoner, een groot en uitbundig vormgegeven boek over de planeet aarde. Nu komt hij met Van oerknal tot robot, met als ondertitel: ‘Alles heeft een begin’.
Die pay off is de essentie van het boek en een interessante insteek. Waar ligt de oorsprong van het internet of van het geld? Per onderwerp beschrijft Ter Horst waar de oorsprong ligt, tot en met de huidige stand van zaken. Of het nou om de maan, leven, soorten, vakantie, sport of de auto gaat. Hij maakt er toegankelijke en beschrijvende verhaaltjes van waarbij hij niet teveel uitweidt. Het zijn adequate teksten maar door de vorm wordt het op den duur wat eentonig en soms saai. Ter Horsts pogingen om lollig te zijn, slaan de plank meestal mis: ‘Miljarden jaren lang was het land nog kaler dan het hoofd van je opa’.De informatie is secuur en onderbouwd maar ook nogal algemeen. Vroeger gingen de mensen veel minder vaak op vakantie en hoefden ze niet te sporten omdat de lichamelijke arbeid al zwaar was. Weinig verrassend en soms zelfs obligaat: ‘De populairste sport is voetbal. Iederen zitten stadions vol mensen naar een veldje te kijken waar 22 mannetjes achter een bal aan rennen’. Wat moet de lezer met dat soort informatie?. Een strengere selectie en redactie had wellicht een stuk geholpen. Want er staat genoeg in het boek dat wel de moeite waard is en Ter Horst schrijft vloeiend en gevarieerd. De illustraties van Eliane Gerrits zijn een soort cartoons, humoristische plaatjes. Grappig maar ook wat snel en gemakkelijk.
Altijd interessant om bij een boek, over het ontstaan van alles, te checken hoe er met God en evolutie wordt omgesprongen. Ter Horst is daar verrassend helder over, al schrijft hij het natuurlijk aan wetenschappers toe. Die beschrijven het ontstaan van godsdiensten volgens hem als volgt: ‘Mensen zien iets wat ze niet begrijpen en bedenken er dan een god voor’. Omdat er vroeger zoveel nog niet begrepen werd, waren er veel meer goden. Logisch, maar het boek zal met deze uitleg de bibliotheken van christelijke scholen niet halen.
Van oerknal tot robot. Alles heeft een begin
Marc ter Horst
Eliane Gerrits
Gottmer