Lemniscaat
Marieke Nelissen
Uit de inhoudsopgave van de bundel Verhalen van de fladdertak blijkt meteen dat bomen prima kunnen fungeren als personages. Het kromme sparretje – Het ambitieuze berkje – De ongewenste wilg – De ziel van de wilg – Het onzekere eikeltje. Margaretha van Andel verzamelde sprookjes, mythen en legenden over ‘betoverde bomen en wonderlijke bossen’. Een originele insteek die bijna veertig verhalen van over de hele wereld oplevert, waarvan me er maar een paar vaag bekend voorkwamen. Het zijn volksverhalen van rond de vorige eeuwwisseling, waar soms meerdere versies van bestaan. Van Andel speurde er naar, bewerkte ze, voegde ze soms samen en geeft keurig uitleg over de herkomst van deze verhalen.
Het levert een origineel en kloek boek op, niet in de laatste plaats door de illustraties van Marieke Nelissen die al die verschillende bomen een felrealistisch gezicht geeft in prenten die op het eerste gezicht soms een beetje eng zijn door de kronkelende en vertakkende vormen. Is daar nou een een gezicht te zien in de Bojabi of is dat verbeelding? Het wemelt van de wortelstelsels en bladerdaken; knap hoeveel variatie Nelissen weet aan te brengen. De vormgeving van het boek is nostalgisch en daar sluiten de sprookjesachtige illustraties goed bij aan.
Ze maken wat mee, die bomen. Ze zien van alles, bewaren geheimen en hebben invloed op mensen die er hun eigen avonturen beleven. Door het mondiale karakter is het een rijk boek met veel verschillende vertelstijlen. Van Andel laat ieder verhaal ook nog eens zogenaamd door een boom vertellen, waarvan me de logica ontgaat. Sterk is wel het register van bijzondere bomen van over de hele wereld. Van Methusalem in Californië, die gezien wordt als oudste boom ter wereld. tot de ‘Survivor Tree’ in hartje New York, die 9/11 overleefde. Vreemd genoeg ontbreekt de ‘Anne Frank’-boom in het overzicht. Uit Nederland is alleen de ‘dikke boom van Verwolde’ in het overzicht opgenomen, waaronder de heilige Bonifacius heeft gepreekt.
Bijna iedere boom heeft een verhaal, en anders verzinnen we er gewoon eentje. Verhalen van de fladdertak is een heerlijk voorleesboek om iedere avond even een boompje uit op te zetten.
