Van Holkema & Warendorf
Voor hoofdpersoon Dex uit het gelijknamige debuut van Mijke Pelgrim is de overgang van de lagere school naar de brugklas een enorme stap. Op de eerste pagina stelt hij vast geen school nodig te hebben. Hij weet dat hij kok wil worden, ‘op een coole plek: in het leger of zo’. Daar is geen school voor nodig, eigenlijk is alleen de kantine belangrijk, vindt Dex, zolang er maar goede tosti’s of broodje kroket zijn.
Eten is een rode draad in het boek. Het vriendengroepje waar Dex zich uiteindelijk bij aansluit, besluit uit onvrede met het kantinevoedsel in de pauze zelf turkse pizza’s te gaan halen. Dat moet in een recordtijd op de fiets en leidt het drama in waar het laatste deel van het boek over gaat. Daar gaat nog wel wat aan vooraf want Dex heeft het in het begin niet zo op de nieuwe vrienden. Dat is de keuze van Brian, de beste vriend van Dex, met wie hij de basisschool doorliep. Nu moet hij zijn vriend delen met bijdehante jongens bij wie hij zich niet direct thuisvoelt.
Dex is zo’n leerling die hangend op een stoel de dagen uit zit en nauwelijks vooruit is te porren. Auteur Mijke Pelgrim is lerares Engels op een middelbare school en heeft de jongen, en de andere leerlingen, levensecht geportretteerd. Ze vermijdt, met een paar uitzonderingen, bekwaam de valkuilen om te lollig te doen en er slapstick of karikaturen van te maken. De personages zijn van vlees en bloed, met licht uitvergrote karaktertrekken en gedragingen die het verhaal vaart en humor geven.
Dex is het verhaal van het eerste jaar op een middelbare school, over die enorme overgang, naar meer moeten presteren en nieuwe mensen leren kennen. Pelgrim geeft de jongen zelf het woord en dat pakt verrassend authentiek uit. De leerkrachten worden vanuit zijn perspectief sterk en vilein neergezet met een hoofdrol voor meneer Hendrik, die ene leraar die het wél in Dex ziet. Hij laat de jongen uitrazen maar zet hem ook ook op zijn plek en geeft de moraal aan dit boek mee: Als je iets wilt, moet je aan de slag.
Dex is een welkome aanvulling op de boeken over het schoolleven, zoals Mees Kees, en over de brugklas in het bijzonder. In de categorie ‘veelbelovend debuut’.
