Querido
Twee broers werken als trapeze-artiesten in een Italiaans circus. Daarbij draait veel om behendigheid maar vooral om vertrouwen. Elkaar blindelings kunnen vinden en weten dat de ander je handen op het juiste moment grijpt. Het boek speelt zich af aan het eind van de jaren twintig van de vorige eeuw, tijdens het bewind van Mussolini. Wie niet voor is, is tegen en krijgt het zwaar te verduren. Het kleine circus probeert te overleven door zich aan te passen en niet teveel op te vallen.
Alles wat licht is begint met een anticiperende proloog tijdens de circusact waarbij Luca overpeinzt hoe het zou zijn als hij ermee zou stoppen. ‘We brengen elkaar in gevaar, maar we kunnen het niet voor bekeken houden. Dat zou hetzelfde zijn als halverwege een val te zeggen: ‘Nu is het mooi geweest, ik hou ermee op’. Pas later vallen deze gedachten op zijn plek. Als Luca een meisje heeft ontmoet dat zijn hoofd op hol doet slaan. Yulia is een fotografe uit een familie die er niet goed op staat bij het regime, en dat is zwak uitgedrukt. Het verliefde stel moet uiterst behoedzaam operren.
Luca komt in gewetensnood: kiest hij voor het circus en zijn broer, of voor zijn hartstocht? Een duivels dilemma dat zeer invoelbaar wordt beschreven. De relatie met zijn broer wordt brozer, waarbij de trapeze-act een sterke symbolische rol vervult. Het gaat naast vertrouwen ook om loyaliteit. Genoeg ingrediënten voor een verhaal dat door de historische en psychologische insteek een boeiend verloop kent. Alleen lukt het Nelen niet om de spanningsboog helemaal tot het einde in stand te houden. Na een paar dramatische ontwikkelingen vloeit de kracht wat weg.
Nelen schreef voor uitgeverij Querido eerder de puike historische jeugdroman Hertz , die nauwelijks werd opgemerkt. En ik vrees dat dat met dit boek weer dreigt te gebeuren. De iets te literaire titel doet vermoeden dat er ook op een volwassen publiek wordt gemikt. Dat is geen onlogische gedachte, maar heeft een groot ’tussen-wal-en-schip’-risico. Dat is jammer want Nelen is literair gezien een interessante schrijfster die menselijke relaties op het scherpst van de snede weet te vatten, met een goede balans tussen directheid en suggestie.