Young Adult
Luitingh-Sijthoff
Eef Gratama
De in België woonachtige Francaise Christelle Dabos was door ziekte gedwongen in bed te blijven en begon te schrijven. Niet zonder succes. De vier delen die de 40-jarige auteur sinds 2013 afleverde in de fantasyreeks De Spiegelpassante werden al snel razendpopulair in Frankrijk en zijn nu bezig de rest van de wereld te veroveren. Het eerste deel is genomineerd voor de Deutsche Jugendliteraturpreis, geen sinecure voor een fantasyboek. Reden genoeg dus om te beoordelen of alle buzz ergens op is gebaseerd.
De ijzige verloofde is in het Nederlands vertaald door Eef Gratama. De vertaling van de rest van het kwartet staat voor de komende tijd aangekondigd, er wordt dus niet afgewacht of de serie ook in Nederland aan zal slaan. Dat soort vertrouwen en optimisme valt alleen maar te prijzen. Meteen maar even over de vertaling uit het Frans: dat is een huzarenstukje want het boek staat vol lastige zinnen, futuristische begrippen en sommige personages praten ook nog eens in dialect. Gratama heeft er een vlot leesbaar geheel van gemaakt.
De Spiegelpassante vertelt het verhaal van Ophelia die door spiegels kan reizen en met haar handen de geschiedenis van voorwerpen kan lezen. De wereld waarin ze leeft is verdeeld in een enkele clans die op arken wonen. Ophelia behoort tot de animisten en wordt aan het begin van dit deel uitgehuwelijkt aan invloedrijk lid van de Drakenclan. Samen met een tante reist ze noodgedwongen af naar haar verloofde die op een ‘ ijzige Ark’ woont en dito omgangsvormen heeft. Ze wordt opgenomen in de hofhouding van zijn familie en ontdekt waarom juist zij in deze positie is gebracht. Het heeft alles te maken met een geraffineerd politiek spel vol intriges en macht, en het is niet gemakkelijk om de finesses helemaal te doorgronden. Maar dat hoeft ook niet per se bij fantasy waarin logica doorgaans niet het belangrijkse ingrediënt is, zolang je de hoofdlijnen maar in het vizier houdt.
De spiegelpassante onderscheidt zich in dit eerste deel van veel andere fantasy doordat de personages sterk zijn neergezet. Ophelia is onhandig en verlegen maar staat er op de beslissende momenten. Haar verloofde Thorn is een hooghartige en imposante reus en inderdaad kil, nors en zwijgend. Maar hij lijkt op sommige momenten te ontdooien, wat voor prettige verwarring zorgt. En de bijrollen zijn grandioos. Twee tantes met uitgesproken karakters die elkaar wantrouwen en een ontwapenende huisknecht die zich als vertrouweling van Ophelia aandient, en in een heerlijke dialect spreekt. De onderlinge verhoudingen staan voortdurend op scherp en veranderen regelmatig. Niemand is te vertrouwen. Wie de vijand van wie is, en wie nou precies wie gebruikt en waarom, daar gaat het over. Het is daarmee meer een psychologische roman dan fantasy.
Het verzonnen universum blijft moeizaam, het lijkt weer niet gek genoeg te kunnen en je moet van goede wil zijn om je daar helemaal aan over te geven. Dat ging me bij bijvoorbeeld Nevermoor gemakkelijker af. Maar daar viel het vervolg dan weer vies tegen. De wetenschap dat er nog drie delen volgen, zorgt sowieso, net als bij sommige Netflix-series, voor een lichte vermoeidheid vooraf. Ook omdat de kracht vaak in het begin zit.
De spiegelpassante is authentiek, origineel en onderhoudend maar niet zo verbluffend als gehoopt.
