Lemniscaat
De spelers van het Nederlands elftal hebben allemaal een exemplaar van Rafels van Rio meegekregen in hun bagage voor het WK 2014 in Brazilië. Om ze nog maar eens op het hart te drukken dat er een andere kant is aan dit megafestijn en ze duidelijk te maken hoe kansarm, of zelfs kansloos, het leven in de favela’s is. Een slimmme p.r.-stunt van Gijs Wanders (en zijn uitgeverij), die na 20 jaar eindelijk weer een jeugdboek schreef, zijn vijfde pas. De oud-journaallezer profiteert van zijn bekendheid maar heeft gelukkig ook echt een verhaal te vertellen. Voor dit boek sprak hij met veel mensen in de favela’s om zodoende een realistisch beeld te schetsen van het leven in de achterbuurten van Rio de Janeiro.
Rafels van Rio vertelt het verhaal van Hiago en zijn familie en van hun worsteling om iets van het leven te maken en uit de greep van bendes en politie te blijven. Hoe doe je dat als overal om je heen geweld, criminaliteit, drugs en corruptie is? Wanders laat overtuigend zien hoe groot de macht van de bendes is en hoe logisch het is dat kinderen daarin terecht komen. Betrokken raken bij een bende is vanzelfsprekender dan iets van je school maken. Hiago is een slimme jongen die zijn leven niet wil vergooien, maar moet nogal wat hobbels overwinnen,.en dan hebben we het niet over kleine tegenslagen maar over moord en ontvoering. Het is Wanders’ verdienste dat hij de lezer laat voelen hoe het leven in zo’n favela is en hoe de dreiging altijd in de lucht hangt. Rafels van Rio is goed gedocumenteerd en komt authentiek over en vertelt bovendien, en dat is niet onbelangrijk, een onderhoudend en spannend verhaal. Het verhaallijntje over het WK-voetbal (de cup wordt gestolen) is wat gezocht en het slot is wat al te moralistisch, maar dat heeft niet de overhand.
Wanders kan het nog, een goed jeugdboek schrijven; misschien wel beter dan ooit. De ellende en uitzichtloosheid van de favela’s zijn groot maar hij zet er op een knappe manier iets van hoop en oplossingen tegenover. Hopelijk steken de Oranje-spelers er ook wat van op.
Rafels van Rio
Gijs Wanders
Lemniscaat