DJP1 – Dorst van Esther Gerritsen

Esther Gerritsen Dorst Genre: Jeugdboek
Uitgever: De Geus

Ik heb tot nu toe nog geen negatieve recensie van Dorst kunnen ontwaren. Het boek staat op de shortlist voor de Libris Literatuurprijs en de Dioraphte Jongerenliteratuurprijs en lijkt de definitieve doorbraak van Esther Gerritsen. Ze wordt een steeds belangrijker stem in de Nederlandse literatuur maar ik ben geen liefhebber en ben na het lezen van Dorst iets milder maar nog steeds geen fan. Mijn probleem: ik lees de zinnen en zie hoe mooi ze zijn, ik zie hoe scherp en pijnlijk Gerritsen formuleert en ik denk soms te snappen wat ze wil zeggen. Maar het raakt me niet echt. Misschien is het te vergelijken met Grunberg: je houdt er van of niet. Ook met zijn boeken  heb ik een haat-liefde relatie en toch probeer ik het iedere keer weer.

Dorst is verhaal over een moeizame moeder-dochter-relatie maar vooral een portret van een onverzadigbare jonge vrouw, een gegeven waar de titel vanaf is afgeleid. Coco gaat bij haar moeder in huis wonen die niet lang meer te leven heeft. De twee verdragen elkaar moeizaam en zitten vast in hun eigen denkraam, onvermogen tot contact en herinneringen. Het elastiek wordt steeds strakker aangetrokken, tot er nauwelijks meer lucht is. De dialogen zijn briljant: langs elkaar heen praten, elkaar naar de mond praten, niets zeggen en van alles bedoelen zonder het uit te spreken, en ga zo maar door. Die schrijnende manier van communiceren maakt het boek lang interessant. Het is beklemmend en fascinerend en soms geestig. Tegen het einde raakt Gerritsen me een beetje kwijt en ik vind het moeilijk om te verklaren waar dat aan ligt. Misschien toch weer omdat ik er niet zoveel bij voel; het is te klinisch en te bedacht.

Dit is zeker literatuur maar in hoeverre is Dorst ook een typisch jongerenboek? Coco is een studente die een relatie heeft met een oudere man, ze is de dochter van gescheiden ouders, heeft een moeizame relatie met haar moeder en ze geeft zich over aan sex en drank. Vooral het gedoe met haar ouders en de worsteling met haar eigen mateloosheid zal veel jongeren bekend voorkomen. Maar het is weer geen onderhoudend en toegankelijk verhaal, wat jongeren toch ook graag lezen. Het is veel meer ‘literatuur omdat het moet’ met alle pretenties die daarbij horen. In mijn ogen is Dorst een fremdkörper in de lijst van genomineerden en van de vijf boeken misschien wel het minste te vangen onder de term  ‘jongerenliteratuur’.

Esther Gerritsen zegt zelf op het weblog Tzum over de vraag of haar boeken geschikt zijn voor jongeren: “Ik herinner me alleen mijn eigen overgang in het lezen van jeugdliteratuur naar volwassenliteratuur en hoe moeilijk ik dat vond. Ik denk vooral omdat de helden in jeugdboeken ook echt helden waren. Ze waren aardig, en sterk en het liep goed met ze af. Dat is welhaast het tegenovergestelde van helden uit de volwassen literatuur. Toen ik zestien was had ik die boeken van mezelf niet willen lezen. Maar op mijn 25ste weer wel.”

Dit is de eerste van de besprekingen van de 5 Nederlandse genomineerde boeken voor de Dioraphte Jongerenliteratuur Prijs 2013. De bekendmaking van de winnaar is op 16 april 2013. Als je tussen de 15 en 30 bent, kun je tot 15 april stemmen op je favoriete boek op deze website.