Lannoo
Sylvia Vanden Heede
Nee, er worden niet zoveel kinderboeken uit Oekraïne in het Nederlands vertaald. Dat was de vaststelling aan het begin van de oorlog. Dat werd snel goed gemaakt want het in 2015 verschenen De dag dat Oorlog naar Rondo kwam van het Oekraïense echtpaar Andriy Lesiv en Romana Romanyshyn bleek zo actueel dat het in allerijl in het Nederlands is vertaald en uitgegeven. Met de makers, woonachtig in Lviv, gaat het gelukkig goed. Uitgeverij Lannoo doneert van ieder verkocht exemplaar twee euro aan de Oekraïne-actie van Giro 555.
Met de kennis van nu is het pijnlijk hoe scherp het verhaal aansluit bij wat er momenteel gebeurt in het land van de makers. Aan de hand van drie bevriende fantasiefiguren laten de makers zien hoe oorlog ingrijpt in het dagelijks leven. In Danko, Fabian en Zirka zit veel verzameld wat symbool kan staan voor alle inwoners: optimisme, creativiteit en vooral ook nieuwsgierigheid naar wetenschap en feiten. Dat komt nog goed van pas bij wat er te gebeuren staat.
Danko is op een heel gewone dag op weg naar zijn vrienden om bij te praten. ‘Plots werd het doodstil. Een voorzichtig gefluister deed de ronde…’ . Op de volgende prent is het donker en grauw en rollen tanks de stad in. Het woord OORLOG wordt in grote letters door een helikopter op de grond geplaatst. De inwoners van Rondo weten zich geen raad want ze hebben geen idee wat een oorlog inhoudt. De vrienden proberen met Oorlog in gesprek te gaan en vragen hem weg te gaan maar ze raken al snel gewond en besluiten terug te vechten.
De gemeenschapszin, veerkracht, vastberadenheid, strijdlust en inventiviteit komen wonderwel overeen met wat er momenteel in Oekraïne aan de hand is. Hopelijk geldt dat ook voor het slot waarin Rondo de overwinning viert. Bovenop de dodelijke bloemen die Oorlog bleef planten, groeien er nu weer klaprozen. Het hoopvolle einde is realistisch met de constatering dat de oorlog van Rondo een andere stad heeft gemaakt. De verwondingen en nare herinneringen zijn niet zomaar weg.
De tekst is hier en daar poëtisch maar ook soms uitleggerig en op het randje van pathetisch. De dag dat Oorlog naar Rondo kwam is zo’n boek dat door het wereldnieuws is ingehaald maar dat maakt de zeggingskracht er niet minder om. Integendeel.
Deze recensie stond op 3 juni in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden. Het boek kreeg drie sterren.
