Hoogland & van Klaveren
Annette Fienieg
Stel je toch voor dat niemand zou zien hoe mooi de wereld er bij ligt, denkt Zebedeus ergens halverwege het boek. ‘Wat ben ik blij dat ik er ben’, verzucht hij. Een wereld die niet gezien wordt, zou het niet lang volhouden. Zebedeus is over het algemeen goed gehumeurd en kijkt met een open en nieuwsgierige blik de wereld in nadat hij zijn huisje heeft verlaten voor een ongewisse tocht naar waar het lot hem brengt.
Het leven van Zebedeus verandert op sprong als hij per post een ganzenbord krijgt opgestuurd, met als afzender ene mysterieuze Wisse. Hij vult zijn rugzak met Onontbeerlijke Dingen voor Onderweg en gaat op reis met een gans. De onderneming levert bijzondere ontmoetingen op, met o.a. Oskar het eikelmannetje, marionet Mari, Ocke Olaf Octaaf en kapitein Achab. En voert hem langs bijzondere plekken zoals herberg De Herberg, de buik van een walvis, een diepe put en de Zevende Hemel.
Koos Meinderts viert zijn zeventigste verjaardag en 40-jarig schrijverschap met deze vrolijke bundel over de beer Zebedeus, die al eerder opwachting maakte in zijn werk. Het is niet een magnum opus maar wel een soort hoogmis voor zijn schrijverschap met verwijzingen naar eerdere boeken (o.a. Stapelbedbroers). Meinderts put uit de vele schrijfregisters die hij beheerst en haalt nog eens lekker alles uit de kast.
Zebedeus en het ganzenbord van Wisse is een onbekommerd verzamelverhaal waar het plezier van afspat, vol met speelse zinnen en creatieve en elastische taal. De beer begint bij de ‘brug-van-heen-en-nooit-meer-terug en noemt zichzelf een aarzelaar en geen ‘zekerweter’; als hij een bed moet uitzoeken, kiest hij voor een twijfelaar. Als Zebedeus denkt dat het een verhaal is om over naar huis te schrijven, schrijft hij daadwerkelijk een brief aan zijn huis. Je hoort de schrijver op de achtergrond zachtjes in zichzelf grinniken.
Behalve genieten van de taal biedt het verhaal ook inhoudelijk genoeg, maar eerst even de illustraties. Natuurlijk viert Meinderts het feestje samen met zijn vrouw en vaste illustrator Annette Fienieg, die het boek naar een hoger plan tilt. Ook zij is er eens goed voor gaan zitten en haalt het beste uit haar kunnen met schitterende taferelen die gevoel uitstralen. Zebedeus krijgt veel reliëf en wordt door de illustraties een personage om nog meer van te houden. De illustratie waarop Zebedeus en gans Zilver onder schot worden gehouden door de herbergierster is er eentje om in te lijsten. Fienieg is vooral ook sterk in het schetsen van de omgeving, zoals de buik van de walvis waarin Zebedeus maar liefst een jaar vertoeft.
Zebedeus en het ganzenbord van Wisse is een filosofisch getint verhaal over de reis die het leven is. Het is geen wedstrijd die je kunt of verliezen, alleen maar spelen. Het gaat over de rol van het lot en toeval en over vrij en onafhankelijk zijn. Zebedeus knipt in het ontroerende verhaal over marionet Mari haar touwtjes door. Ze is opgetogen maar constateert ook dat de ‘vrijheid een beetje veel is.’
Zebedeus beleeft fantastische avonturen maar tegen het einde is het wel klaar. ‘Het houdt een keer op’, constateert de beer. ‘Elk begin draagt het eind al in zich. En om de een of andere reden vond hij dat een geruststellend idee.’ Een mooie en persoonlijke conclusie die ergens ook leest als de aankondiging van een afscheid. Maar wellicht is dat te ver doorgedacht, al draagt de bundel ontegenzeggelijk iets melancholisch in zich. Zebedeus voelt zich ‘avonturenmoe’. Hopelijk geldt dat nog niet voor de jubilerende auteur.
