Leopold
We rollen pardoes midden in een conversatie tussen een niet nader gedefinieerd persoon en de schrijver van het boek. Een gesprek over zo’n essentiële levensvraag: wat is kunst? ‘Kunst is alles wat je doet om niet dood te gaan van verveling’, begint de verteller die op onbegrip stuit en vervolgens de verbeelding zijn werk laat doen. Hij nodigt zijn gesprekspartner uit zich een eiland te voorstellen. Het is de aanzet tot een vermakelijk en onderhoudend gesprek, lekker scherp van toon en steeds leidend naar nieuwe inzichten en vragen.
Ted van Lieshout bewees al in veel boeken er een meester te zijn om kunst toegankelijk te maken voor kinderen. Hij zet een kroon op dat werk in dit magnum opus waarin hij het fenomeen kunst tot op het bot ontleedt. Of dat leidt tot een helder antwoord op de vraag wat kunst is, is aan de lezer. De reis naar een mogelijke conclusie is in ieder geval uitermate boeiend. Van Lieshout neemt uit ieder fragment van het gesprek een woord waarover hij op de belendende pagina een korte uiteenzetting geeft. Over glas, zwemmen of botten gesproken – waarna een mini-essay met illustratie laat zien welke rol dit in de kunst speelt. Verhelderend en to the point en soms een tikje filosofisch. We gaan van een schilderij vaan Toorop, via de Ottomaanse kalligrafie en Stohenge naar Mondriaan, Banksy en Velázquez. Dans, design en dichten, het komt allemaal voorbij.
Van Lieshout definieert kunst breed en die grenzeloze benadering werkt als een malle. Een betere reisleider door de kunstwereld kun je je niet wensen. Ongemerkt blijkt dat inderdaad alles kunst is. Door het geestige en ontregelende gesprek blijft de zoektocht toegankelijk. De gesprekspartner wordt meegezogen in een reis en krast ergens zijn naam in de rotswand. Daar weet Van Lieshout wel raad mee natuurlijk. Een vernuftige en sprankelende vorm die op geen enkel moment belerend aanvoelt. As het over glaskunst gaat, gaat het stiekem ineens over vrouwen in de kunst die lange tijd een ondergeschikte positie hadden. Opvallend vaak gaat het over de kunstenaar en de positie in de tijd waarin hij of zij leefde.
Een knap boek. Ted van Lieshout ontpopt zich met Wat is kunst? al een ware kunstfluisteraar naar wie je wilt blijven luisteren.
