close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
4+

De giraf houdt het hoofd wel boven zee

Bette Westera Gered! Prentenboek
Lannoo
Mattias De Leeuw
Waardering: Lichtvoetig klimaatverhaal voor kleuters

Een week nadat Arend uit zijn ei komt kruipen, begint het ijs te druipen. In het eerste vers van Gered! maakt Bette Westera direct duidelijk waar dit verhaal heen gaat. Een prentenboek over de opwarming van de aarde en het klimaatprobleem, zonder dat die woorden trouwens genoemd. Gelukkig maar. Kleuters zullen in eerste instantie vooral een boek vol dieren zien, met hun koppies onder of vlak boven water. Behalve de ijsbeer en de pinguïn die van de smeltende Noordpool naar het woud zijn gekomen. Uiteindelijk komt er een boot om ze allemaal te redden, wat een gezellig en feestelijk slot oplevert.

Tussen de regels door geeft Westera op een niet al te zware manier weer wat de dreiging voor de aarde is. Het ijs smelt en er komen overstromingen. Arend ziet het vanuit de lucht gebeuren en probeert de andere dieren te waarschuwen, maar die reageren laconiek of ontkennend. Het is wel vaker warm geweest, zegt het wilde beest. De chimpansee is juist blij dat hij eindelijk de zee eens kan zien. De luiaard: ‘Een overstroming sprak hij sloom, dan hang ik goed in deze boom’. Laat Arend zich maar met zijn eigen zaken bemoeien. Ondertussen is op de prenten te zien dat het water de dieren letterlijk tot aan de lippen stijgt maar dan nog wil de giraf er weinig van weten: ‘Het komt wel goed het valt wel mee, ik houd het hoofd wel boven zee’.  Al die nonchalance breekt de dieren natuurlijk op en ze zijn maar wat blij als er uiteindelijk een soort Ark van Noach verschijnt.

Gered! is in zekere zin een alarmistisch boek waarin woorden als ramp, overstroming en zondvloed voorkomen. Maar de speelse en lichtvoetige rijm van Westera houdt het enorme onderliggende probleem ook weer een beetje op afstand. Het kan een goede manier zijn om met kinderen over het onderwerp te praten, waar ze toch wel kennis van nemen. De Vlaamse illustrator Mattias de Leeuw laat op grote overzichtsprenten in diverse kleurenpaletten vanuit hetzelfde perspectief zien hoe het water stijgt. Daardoor wint het verhaal aan urgentie, ook omdat het contrast tussen de dreigende catastrofe en de relaxte dieren steeds groter wordt.

Deze bespreking stond in verkorte vorm op AD Online op 15 september 2022

Tags : Andere landenDieren en natuurhumorillustratiesklimaatPoëziePrentenboekproblemenrijmVoorleesboekzee