close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
15+

Flauwe grappen tijdens een schietpartij op school

Marieke Nijkamp 54 minuten Jeugdboek
Harper Collins
Ineke van Bronswijk
Waardering: 5.0

Het is een wonderlijk verhaal. Een jonge vrouw uit Twente die een jeugdroman in het Engels schrijft over een Amerikaanse ‘schoolshooting’ en dat boek een bestseller ziet worden in de Verenigde Staten. Het gebeurt de laatste tijd vaker: de fantasyroman Hexvan Thomas Olde Heuvelt werd aangeprezen door Stephen King en de rest ging vanzelf. Marieke Nijkamp belandde metThis is where it ends in de top 10 van de Young Adult-sectie van de New York Times bestsellerslijst  en mocht aanschuiven bij Pauw.  Ze kreeg een contract bij Harper Collins en nu is er de Nederlandse vertaling van het boek onder de titel 54 minuten, met een stickertje ‘Amerikaanse bestseller, 100.000 exemplaren verkocht’ en de ondertitel: ‘De schoolbel gaat. Iemand begint te schieten’.

Dat een Nederlandse over dit precaire onderwerp schrijft, is niet uniek en volgens Nijkamp juist een voordeel. In de NRC zei ze: ‘ Als Nederlander zien ze mij in Amerika toch als buitenstaander. Ik heb geen herkenbare politieke achtergrond, geen belangen. Ik ben volledig neutraal’. Ze zegt in het interview mooie reacties te krijgen van overlevers, al is er op sites als Goodreads ook behoorlijk veel kritiek te lezen.

In 54 minuten beschrijft Nijkamp het eerste uur na een (fictieve) schietpartij op een middelbare school vanuit het perspectieven van vier jongeren, die op verschillende plekken zijn, zowel binnen als buiten de school. De schutter is de broer van één van hen en zijn motieven staan minder centraal dan gebruikelijk in dit soort boeken en dat is op zich verfrissend. Het gaat om de jongeren die dit meemaken, twee van hen moeten voor hun leven vrezen, een ander doet een soortement bevrijdingspoging en weer een ander moet buiten wachten op berichten over haar gehandicapte broertje.

De roman gaat over de (onderlinge)  relaties van de vier jongeren en hun problemen. Over vriendschap en verliefdheid, familie en trauma’s. In een terugblik op een dergelijk drama zou dat een poging waard kunnen zijn. Nijkamps keuze om alleen het eerste uur te beschrijven, is echter meer dan ongelukkig. Het is volstrekt ongeloofwaardig wat er midden in deze schietpartij aan overpeinzingen beschreven staat. Ze denken en zeggen zonder uitzondering hoogdravende dingen die in gezwollen taal zijn neergeschreven. De gesprekken die onderling gevoerd worden zijn niet zelden op het lachwekkende af en zeker tegen het einde is de pathetiek bijna ondraaglijk, vooral tussen broer en zus.

Wat een teleurstellend boek is dit. Er wordt niks gesuggereerd, Nijkamp doet het voorkomen alsof de scholieren letterlijk hun leven overdenken en de concentratie voor reflectie kunnen oprbrengen. Sommigen hebben ook nog tijd voor flauwe grappen en ander onderling geouwehoer. Natuurlijk noopt zo’n boek tot doorlezen, alleen omdat je wilt weten wie het overleeft. Spannend is het niet, daarvoor is het te grotesk en melodramatisch. De psychologie is flinterdun, de karakters zijn plat en het is stilistisch onder de maat. Van deze bestseller is de coverillustratie nog het meest geslaagd.

Tags : doodjeugdboekLiefde en vriendschapSchoolSpanning en avontuurYoung Adult