Marmer
Hoe het kwam dat ik Emma een blauw oog sloeg is een ongemakkelijk boek. Tim Gladdines beschrijft een ongelijkwaardige vriendschap waarbij de één er eigenlijk vanaf wil maar daar niet duidelijk over durft te zijn. Veel mensen zullen het herkennen: iemand die zich aan je vastklampt en je tot vriend benoemt, terwijl je zelf veel weerstand voelt bij de relatie. Jasper (10) is een jongen die over het hoofd wordt gezien. Het lukt hem niet goed om vrienden te maken, ook omdat hij een klas heeft overgeslagen. Een bovengemiddeld intelligente nerd die gek is op het maken van doolhoven maar het moeilijk vindt om mee te voetballen op het pleintje. Hij wordt niet echt gepest, eerder genegeerd. Zijn ouders leggen hem milde druk op om met andere kinderen te gaan spelen en kijken argwanend naar zijn vriendschap met de vier jaar oudere Emma.
Niet geheel ten onrechte want de interesses van Jasper sluiten nauwelijks aan bij die van het uitbundige maar erg kinderlijke meisje dat in haar eigen wereldje leeft. Emma heeft iets van de klassieke ‘dorpsgek’, of zoals we vroeger zeiden: ‘die is niet helemaal goed’. Ze zoent met alle jongens die haar er vervolgens om uitlachen. Emma is grenzeloos en wordt gedoogd maar door niemand serieus genomen.
Gladiness vertelt minitieus over de relatie tussen Jasper en Emma. De jongen voert een onhandig sociaal experiment uit waarbij hij zelf lijkt te verdwalen in het door hem uitgezette doolhof. Hij kan niet anders dan met het meisje bevriend raken maar van meet af aan is duidelijk dat dit op niks gaat uitlopen. ‘Emma is te groot om vrienden mee te zijn’. Zijn weerstand groeit, zijn onbeholpenheid ook. Het is niet zo gemakkelijk om de situatie om te keren, dat maakt Gladdines haarfijn duidelijk en daar zit de herkenbare crux van het verhaal. Wie niet duidelijk is en zich het moeras van een ongelijke vriendschap in laat trekken, kan zichzelf er alleen aan de haren uit trekken. Dat is pijnlijk en levert alleen maar verliezers op.
‘Als ik bij jou ben, verdwijn ik helemaal’, laat Jasper uiteindelijk per brief aan Emma weten. Jasper overtuigt als karakter, Emma hangt er soms wat bij en had meer profiel mogen krijgen. Ze is teveel een karikatuur. Gladiness schrijft gemakkelijk maar strooit rijkelijk met symboliek en motieven waarvan het doolhof er slechts eentje is. Hij snijdt een interessant thema aan dat redelijk overeind blijft in het wat wijdlopige verhaal waarin hij gestaag naar een climax toewerkt. Niet helemaal geslaagd dus, wel interessant, en vooral ongemakkelijk.
