close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
10+

Gebakken tomaten met tomaten

Els Pelgrom De eikelvreters Jeugdboek
Luitingh-Sijthoff
Ludwig Volbeda (coverillustratie)
Waardering: Pelgroms klassieker heeft niet aan kracht verloren

Een klassieker in een nieuw jasje. Uitgeverij Luitingh-Sijthoff heeft de rechten van de boeken van Els Pelgrom overgenomen en geeft de komende tijd in ieder geval haar met goud bekroonde boeken opnieuw uit. Pelgrom behoort tot het selecte gezelschap kinderboekenschrijvers dat drie keer een Gouden Griffel won. Voor De kinderen van het achtste woud (1977),  Sofie en Lange Wapper (1984) en  De eikelvreters (1989). Van dat laatste boek verschijnt nu een nieuwe editie. Het is de opmaat voor Het levende hoofd, een gloednieuw boek van Pelgrom dat eind mei in de winkels moet liggen, met illustraties van Sylvia Weve.

Voor deze nieuwe uitgave van De eikelvreters maakte tweevoudig Gouden Penseel-winnaar Ludwig Volbeda een weergaloze coverillustratie waarop op de enorme eikel de hoofdpersoon van het boek (Curro) met twee geiten zit. Ergens jammer dat er een aanprijzend citaat op is afgedrukt. Curro kijkt in De eikelvreters terug op zijn jeugd, waarin armoede de onversneden rode draad is. Hij groeit op in de jaren veertig in het Spanje van vlak na de Tweede Wereldoorlog waar hij met zijn familie in een grot woont.

Feitelijk gebeurt er in het boek niet veel meer dan dat we meemaken hoe Curro overleeft.  Hij stopt als jongen met school en wordt ‘een jongen van de weg’. Curro is alleen nog thuis om te eten en te slapen en zwerft van baantje naar baantje en verzint steeds weer iets nieuws om geld mee te verdienen. Op enthousiaste toon legt hij uit hoe zijn handeltjes werken en hoe hij daarvoor vaak tientallen kilometers per dag te voet voor afleggen. Heel vaak is er nauwelijks meer te eten dan zwart brood en tomaten. ‘Wat eten we vandaag? – Gebakken tomaten met tomaten, m’n jongen’.

Ondanks het zware leven is de toon van het boek optimistisch. Curro is veerkrachtig en aanvaardt het leven zoals het is. Hij is oprecht blij met minimale meevallers en de kleinste dingen. De warmte en liefde van en voor zijn familie dragen enorm bij aan zijn levensgeluk. ‘Pas tegen het einde van zijn relaas, als hij net zestien is, verzucht hij: ‘In al die zestien jaren dat ik op de wereld was, had ik alleen maar honger gekend. Honger en hard werken. Ik vond er niks meer aan, aan het hele leven niet. Ik zou het weleens een keer een beetje goed willen hebben. Niet alleen voor mezelf, voor iedereen.’

Het valt op hoe vloeiend en zintuiglijk de beschrijvingen van Pelgrom zijn. Je ruikt, proeft en voelt als het ware wat er staat. En hoe ze zonder grote woorden en dramatiek haar personages en de tijd waarin ze leven, naar voren brengt. Ook na meer dan dertig jaar is De eikelvreters niet aan kracht verloren.

Tags : Andere landenarmoedeDieren en natuurFamiliehistoriejeugdboekklassiekerLiefde en vriendschapmoederOorlog en misdaadoudersproblemenspanje