Hoogland & van Klaveren
Ingrid & Dieter Schubert
In de week dat de eerste foto van het ‘zwarte gat’ werd gepubliceerd, verscheen Het ei. Een prentenboek over dat andere mysterie, dat er mee te maken heeft: het ontstaan van alles. Het begon allemaal met een ei, schrijft Diet Groothuis. Want het moet toch ergens mee begonnen zijn en dat kan de oerknal zijn geweest of ‘In het begin schiep God de hemel en de aarde’ of waar je ook maar in gelooft of waarde aan hecht. Groothuis speelt met met de verschillende uitgangspunten en filosofeert daar behendig doorheen.
Geen nieuw geloof of theorie of een zeker weten, maar een opgewekte verkenning. Een ‘ongedacht groot ei’ dat ‘zoemt en zindert’; na het breken van de schaal begint de zon te schijnen. De dieren verlaten het ei als ware het de ark van Noach. Groothuis beschrijft het zo: ‘Daar gingen ze / het ridderlijke varken in gestrekte pas / de olifant met langgerekte slurf en zacht van het hart / de rappe gans en mieren met hun velentallen.’ En daar moet de mens nog bij, als laatste, ze worden ‘woordendragers’ en ‘beeldenbouwers’ genoemd.
De tekst is poëtisch en volledig uitgekamd, er staat geen woord teveel of te weinig. Het moet er staan zoals het er staat en dat voel je als lezer. Het zijn vooral het ritme en de klank die opvallen. Waar er ‘geen regen of rots’ is, wordt later het woord ’trots’ gebruikt. Niet als rijm maar als passende klank. De tekst zit vol met dit soort voorbeelden: ‘Maar van binnen krioelde het / zoemde en zong het’ en echt prachtig is de zin: ‘een roos die zichzelf nog maar net had bedacht’. Waarmee de dichteres toch iets van een visie over het ontstaan van alles prijsgeeft.
Het is verrassend dat de prenten van Inger en Dieter Schubert zijn, die wonderwel met dit thema uit de voeten kunnen. De spanning die in de eerste prenten wordt opgebouwd, in samenhang met de tekst, is fenomenaal. Het rustige ei waarin het gaat krioelen en waarin het steeds warmer wordt. Je voelt de spanning stijgen vanuit de tekeningen, waarin het stemmige blauw overgaat in explosief rood en geel. De stijl van de Schuberts is bekend maar soms verrassen ze toch weer. Net zoals in Konijnentango laten ze in Het ei nog weer een andere kant zien, vooral in de achtergronden en het kleurgebruik maar ook in hun ideëenrijkdom.
Groothuis laat op een mooie manier open hoe het gegaan zou kunnen zijn. Er komt geen God of gebod aan te pas. Iedereen draagt een ei in zich dat kan openspringen ‘om steeds van voren af te kunnen gaan beginnen, ergens overal’. Mooi.
Een kleine dissonant is de omslag waarin de vormgever zich in de typografie heeft verslikt. Het woord verschalkt hier de prent en dat is nou juist wat er niet gebeurt in dit poëtische prentenboek waarin tekst en tekeningen zo complementair zijn.
