Leopold
Maria Postema
Shawn Harris e.a.
Dave Eggers schreef meerdere kinderboeken waarvan in ieder geval het overtuigende De tunnels in het Nederlands werd vertaald. Natuurlijk is de eigenzinnigheid van de beroemde schrijver ook hierin terug te vinden en dat geldt in nog veel grotere mate voor het jeugdboek dat hij dit jaar schreef: De ogen en het onmogelijke. Het valt niet mee om precies weer te geven wat er in dit boek gebeurt, maar toch een poging.
Het verhaal is volledig vanuit de ik-figuur Johannes geschreven. Johannes is een hond die in een groot park woont waar hij min of meer de functie van opzichter heeft. Hij fungeert als de Ogen (meerdere termen worden met een hoofdletter geschreven) van de drie bizons in het park. Johannes brengt aan het eind van iedere dag verslag uit van wat hij heeft gezien. Hij wordt ondersteund door zijn vrienden: een zeemeeuw, wasbeer, eekhoorn en pelikaan.
Ze zien bijvoorbeeld dat er een museum in het park komt met schilderijen, door Johannes rechthoeken genoemd. Hij is doorgaans niet zo onder de indruk van die slome mensen maar nu is hij eindelijk een beetje trots. “Knap dat ze die rechthoeken kunnen maken terwijl ze zo slecht zijn in heel veel andere dingen”. De schilderijen komen terug in het boek, op mooie kleurenspreads waarop kunstenaar Shawn Harris telkens een hond heeft toegevoegd. Dat ziet er fantastisch uit, het boek is sowieso erg verzorgd uitgegeven.
De hoofdmoot van het verhaal wordt gevormd door het Onmogelijke: het plan om de bizons te bevrijden van hun plek achter hekken en ze een verheven, nieuw leven te geven. Johannes heeft door de komst van geiten geleerd wat vrijheid betekent en mobiliseert alle dieren uit het park om zijn missie te voltooien.
Het is vooral de meeslepende vertelstem van Johannes die dit boek onderscheidt. Hij vertelt honderduit, vaak in meanderende zinnen zonder komma’s. “Ha ha hoooeee!”, roept hij enthousiast en de lezer dendert weer pijlsnel met hem mee. Want Eggers houdt letterlijk en figuurlijk de vaart erin, hard rennen is het leukste dat er is. De eigen taal is sterk uitgewerkt, met grappige vondsten als ‘sinds dierenheugnis’, en vakkundig vertaald door Maria Postema.
Johannes laat het meest van zichzelf zien als hij de geiten vermanend toespreekt. Die hebben elkaar bijnamen gegeven vanwege de afwijkende hoorns van sommigen. Niks daarvan, zegt Johannes, je hoort geen onderscheid te maken op basis van uiterlijke verschillen. “Dat soort soort gedrag is een belediging van de waardigheid van jullie soort”. Dan weet hij niet meer wat te zeggen en sluit zijn preek af met: “Gaat heen en eet wat onkruid.”
Al met al een wervelend avonturenverhaal vanuit de innerlijke beleving en het perspectief van een hond. Dat klinkt meer als een kinderboek dan het werkelijk is, veel kinderen zullen er een aardige kluif aan hebben. Daarvoor is het te veel een vreemdsoortige vertelling die afwijkt van de standaard. Maar wie de uitdaging aangaat, leest een licht-filosofisch getint verhaal waarin het Evenwicht tussen mensen en dieren belangrijk is.
