Moon
Ineke Lenting
Goed nieuws: het tweede deel van de veelbelovende serie Chaos van Patrick Ness is misschien nog wel beter dan het eerste. En dat wordt al opvallend goed ontvangen en gerecenseerd, ook door mij. Eindelijk weer een serie die wel iets toevoegt aan al die dystopische boeken en reeksen (o.a. Hongerspelen) die we al hadden en niet vooral een poging om mee te liften op het succes. Ook Ness voert een nieuwe wereld op waar de oude is opgehouden te bestaan en beschrijft een nieuwe orde met eigen regels en omvangsvormen. Op de planeet waar Chaos zich afspeelt wordt de strijd om de macht nog gevoerd en in dit deel staat dat gevecht centraal. De burgemeester uit het vorige deel heeft zichzelf tot president uitgeroepen en probeert als een soort wolf in schaapskleren alles naar zijn hand te zetten. Todd, de jongen die nu een man is geworden, en Viola zijn aan het eind van deel 1 door hem gevangen genomen en gaan nu op zoek naar elkaar.
Net als bij het vorige deel is het allemaal erg uitgebreid, naar mijn smaak te, maar wie eenmaal echt wordt meegezogen in de wereld van de Herrie, de kolonisten en de Spakkels zal daar niet heel erg om malen. Sommige dingen vallen meer op hun plek: de Spakkels, een soort marsmannetjes die in deel 1 niet uit de verf kwamen, worden goed uitgewerkt en spelen een steeds belangrijker rol.
Het gaat uiteindelijk allemaal om goed en kwaad en macht en vertrouwen. Viola krijgt dat ook letterlijk te horen van de vrouw die misschien wel aan de goede kant staat. “Jij ziet alleen maar goed en kwaad kind maar zo zit de wereld niet in elkaar”. Dé kwestie is of je jezelf moet verlagen tot middelen die je verafschuwt, zoals geweld en leugens, als de tegenstanders die voortdurend inzetten. Todd en Viola worstelen ermee en komen dan ook vaak weer bedrogen uit. Dat dreigt soms wat voorspelbaar te worden. Net als ze de boel weer op de rails hebben, een paar keer in het verhaal, verschijnt uit het niets weer de president die de boel verstiert. Het gaat ook over verantwoordelijkheid van je eigen keuzes, een terugkerend mantra in het boek is ‘We zijn de keuzes die we zelf maken’. Waarmee Ness zoiets wil zeggen als dat we gevormd worden door de stappen die we zetten en dat we er niet onder uit kunnen dat we moeten kiezen. Ness gebruikt de hoofdpersonen om die zoektocht te ervaren waar hij andere karakters opvoert die al veel eerder cruciale beslissingen hebben genomen.
Het sterkste punt van Chaos is het ritme van de taal. Ness schrijft in een eigen vocabulaire dat hij consequent en dwingend hanteert waardoor er een cadans ontstaat waarop de lezer zich kan laten meedrijven. De Herrie speelt daar een belangrijke rol in: mensen kunnen elkaars gedachten lezen en soms indringen in de gedachten van anderen. Daar gaat een hypnotiserende werking vanuit die Ness uitstekend weet over te brengen. Het donkere paradijs is een sterk deel en gelukkig verschijnt het volgende in het najaar al, daarna is het wachten op de verfilming.
De Chaos 2: Het donkere paradijs
Patrick Ness
Ineke Lenting
Moon