close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
8+

Nadenken over heldendom

Tijdens een les maatschappijleer op mijn middelbare school in Heerenveen werd gevraagd naar onze helden. Ik noemde Sting al wist ik niet waarom. Het was nog in de ruige tijd van The Police en ik vond hem stoer en eigenzinnig. Later kwam de schaamte: wie neemt er nou een popster als held?

Van Janny van der Molen mag het gelukkig want het is heel erg subjectief, schrijft ze in het voorwoord van Helden! Het kan een brandweerman of een vrijwilliger zijn maar natuurlijk ook Nelson Mandela, die heel vaak genoemd wordt als mensen naar hun held wordt gevraagd.  Van der Molen vindt de mensen in haar boek helden omdat ‘ze zich een leven lang inzetten voor een beter leven voor iedereen. Omdat ze zich het lot aantrokken van mensen die het moeilijk hadden. Omdat ze opkwamen voor de rechten van anderen. Of omdat ze vertrouwen bleven hebben in de goedheid van mensen, dwars tegen de afschuwelijke werkelijkheid in’. Tot de twaalf uitverkorenen behoren uiteraard Mandela, Gandhi, Moeder Teresa, Anne Frank en Marin Luther King (met in zijn kielzog Barack Obama) maar ook iets minder voor de hand liggende grootheden als Aletta Jacobs, Charles Dickens en Michail Gorbatsjov. Daarnaast nog Florence Nightingale, Ferdinand Domela Nieuwenhuis en de wat minder bekende Anna Maria van Schuurman, die als eerste meisje aan een Nederlandse universiteit ging studeren.

Van der Molen schreef eerder Over engelen, goden en helden waar in ze drie monotheistische godsdiensten beschreef. Een soort uitgebreide kinderbijbel en ook dit boek heeft een beetje dat karakter. Iedere held wordt toegankelijk beschreven en vervolgens volgt er een fictieverhaal vanuit het perspectief van een kind. Soms speelt het verhaal zich af in het heden maar meestal in de tijd waarin de desbetreffende held leefde. Dus gaat Francien in 1916 stiekem naar een demonstratie voor het vrouwenkiesrecht en loopt met Gandhi mee in de zoutmars. Sterker zijn de verhalen die in de tegenwoordige tijd spelen en een link met het verleden hebben, zoals het geval is bij Anne Frank en Florence Nightingale. Het is jammer dat voor de treffende ondertitel Mensen die de wereld mooier maakten de verleden tijd is gekozen want de acties van deze helden werken nog steeds door.

Jammer genoeg is Van der Molen geen begaafd fictie-schrijfster.  Het is stilistisch allemaal erg mager, de verhalen zijn nogal voorspelbaar en hebben niet zelden een mierzoet einde. Er valt wat voor te zeggen dat de auteur vaak dicht bij het originele verhaal blijft maar een iets gedurfder insteek had veel goed gedaan.

Toch is Helden! een nuttig boek, domweg omdat er niet zoveel is op dit gebied en het thema in ieder geval aanzet tot nadenken over dapperheid en heldendom en het de geschiedenis levend houdt. Bovendien is het boek vrolijk geillustreerd door Els van Egeraat, die van iedere held een heel herkenbaar sjabloontje maakte.

 

 

Titel Boek:

Helden! Mensen die de wereld mooier maakten

Auteur:

Janny van der Molen

Illustrator:

Els van Egeraat

Kaft:
Tags : geschiedenisjeugdboekNon-fictieverhalenVroegerWeten en leren