Leopold
In het begin is het nog hoopvol want misschien komt Muggemietje ‘op bladzij negen – wel iets overheerlijks tegen‘. Helaas, op bladzijde zeven is er een kapitale BAM en bij het omslaan zien we bloedvlekken met de dwarrelende letters van muggemietje. Muggemietje is geplet en de grote vraag is wie dat heeft gedaan. De kinderen in de klas geven het boek de schuld en verbannen het naar een donker plekje in de kast.
Tot grote woede van de letters want waarom hebben zij ook straf als het alleen Boek is die een misdaad heeft gepleegd? Aan de andere kant: ‘Een boek kan uit zichzelf niet slaan – iemand heeft het dichtgedaan!’ . Met elkaar verzinnen ze een manier om uit de kast te vallen en weer licht te hebben. Dat lukt maar dan loopt het alsnog gierend uit de hand als Boek weigert een schuldverklaring te ondertekenen.
De gemene moord op Muggemietje van Ted van Lieshout ligt in het verlengde van Ze gaan er met je neus vandoor waarin hij als auteur, illustrator en vormgever de grenzen van het boek verkende. De letters van twee dichters vochten een even verwoede als hilarische oorlog uit waarbij geen grafische ingreep werd geschuwd. En er was een serieuze ondertoon met gedichten over de Eerste Wereldoorlog. Dat laatste ontbreekt in Muggemietje dat vooral een kolderieke detective is die op een heerlijke manier uit de bocht vliegt.
Van Lieshout stelde de grenzen van het boek nog verder te willen onderzoeken maar stuit in zijn verkenning op de grenzen van papier. Als de schaar er aan te pas komt, hangen de flarden er niet letterlijk bij. Net als van de verfrommelde pagina’s zijn er foto’s van gemaakt. Het is een vondst om de letters te vragen naar één kant van het boek te gaan, zodat het uit de kast kan vallen, maar dat gaat niet verder dan in het vorige boek. Nieuw is dat het boek zelf een personage is geworden.
In De gemene moord op Muggemietje blinkt Van Lieshout vooral in tekstueel opzicht uit. Alleen al de term Muggemietje en die geweldige allitererende titel. Dat is Van Lieshout ten voeten uit, net als een alfabetische scheldkannonade van de letters tegen het boek: van de achterlijke aansteller tot een zielige zeiksnor. Daar is de boekmaker toch vooral een schrijver en op zijn best, schmierend en grenzeloos de taal inzetten, wat niet anders kan dan op de lachspieren werken. Bijvoorbeeld het overlijdensbericht aan het slot met rijm als: ‘Bedroefd melden wij heden: Muggemietje is overleden / Kom dus, heel de muggennatie, morgenvroeg naar de crematie.
We gaan er met je neus vandoor was verbluffend en vernieuwenden maar minder toegankelijk dan dit kostelijke Muggemietje waarin het toch vooral weer lekker ouderwets om taal draait. En dat is prima.
