Verraad en egoïsme in oorlogstijd

Marita de Sterck Valavond Genre: Jeugdboek
Uitgever: Querido

Marita de Sterck baseerde Valavond op tal van historische gegevens rond de wijk Mariaburg in de buurt van Antwerpen waar in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw zogenaamde ‘warme cafés’ waren. Kroegen die net geen bordeel waren en pas tot leven kwamen als de avond viel. De zestienjarig Mona komt te werken in café De Londres en leert al snel hoe ze de mannelijke bezoekers zoveel geld kan aftroggelen met dure drankjes. Een rijke, getrouwde klant (met nazi-sympathieén) valt voor haar charmes en belooft haar gouden bergen maar Mona’s klopt hart alleen maar voor Stan. Die heeft helaas al wat met Marieke, alhoewel zij twijfelt of haar liefde voor Fons, de broer van Stan, niet groter is. Een ingewikkelde situatie waar de roman vrij uitvoerig over rondzingt en wat uitmondt in een merkwaardige beslissing van Mona, die goed als verraad kan worden uitgemerkt. Een cruciaal moment dat relatief laat in het boek valt uit de lucht komt vallen. De consequenties zijn groot, Mona zet levens op het spel en verliest het vertrouwen van enkele dierbaren.

Valavond is gesitueerd tussen beide wereldoorlogen in en kent de sfeer van De Stercks beste boek;e tot nu toe: De hondeneters. De Vlaamse taal speelt een prominente rol en alhoewel prachtig (kippenvel dat kiekenhaar heet) zal het voor kinderen uit Nederland een barrière zijn. De Sterck heeft veel bestaande personages en historische gegevens verwerkt en dat zit de spanning en ontwikkeling in de weg. Door de veelheid karakters is er eigenlijk geen één echt goed uitgewerkt en het dilemma rond verraad en egoïsme in oorlogstijd komt matig uit de verf.

De Sterck schrijft geweldig, daar zit het hem niet, en de sfeer is goed neergezet. De kroeg vol met verleiding en drank en de oorlogstijd vol met geheimen, wantrouwen, opportunisme en duistere zaakjes. Het verhaal dat daar uit voort had moeten komen, blijft steken en verzandt in een moeizame exercitie. Valavond is een sfeervol verhaal maar als roman hapert het door een teveel aan ambitie.