Slapstick cursus inburgeren op het platteland

Willeke Brouwer Silvester...en de bizarre verhuizing Genre: Kinderboek
Uitgever: Callenbach

Het kon niet uitblijven natuurlijk: een Nederlandse Bram Botermans, de hoofdpersoon uit de razendpopulaire serie Het leven van een loser die niet uit de top van de verkooplijsten is weg te slaan en inmiddels ook een vrouwelijke versie kent (Dagboek van een Muts). Het zijn boeken met een vlotte afwisseling tussen tekst en cartooneske illustraties waarbij lichtvoetigheid en humor de boventoon voeren.

Willeke Brouwer is naast kinderboekenmaker ook cartooniste (voor o.a. het Nederlands Dagblad) en ze weet goed raad met deze vorm.  Ze leunt bij Silvester…en de bizarre verhuizing zonder terughoudendheid op de Loser boeken van Jef Kinney met wellicht in het achterhoofd het adagium: beter goed gejat dan slecht verzonnen. De legitimiteit wordt versterkt doordat Brouwer haar  hoofdpersoon in een duidelijke Nederlandse context plaatst. De ouders van Silvester besluiten te verhuizen van de stad (Burgerdam) naar het platteland (IJsselbroek). Naar een boerderij met kippen nog wel, tot verbijstering van Silvester. Hoeveel impact zo’n verandering kan hebben, wordt trouwens diepgaand en briljant uitgewerkt in de Pixarfilm InsideOut, een van de bioscoophits van deze zomer.

Silvester moet er aan geloven: ondanks de nodige tegenwerking en een in scene gezette ontvoering, komt hij terecht op dat verfoeide platteland, ver weg van zijn vrienden. Heel langzaam raakt hij gewend aan zijn klasgenoten en hun gewoontes en taaltje en als hij van zijn ouders een oude schuur mag ombouwen tot een keet, lijkt het helemaal goed te gaan komen. Een verhaal dat niet al te veel om het lijf heeft, het boek moet het vooral van de humor en de combinatie met de tekeningen hebben.

Brouwer gebruikt alle ingrediënten die bij dit genre horen: lijstjes,gekke woorden veel kreten en gedachtensprongetjes. Typografie is een intrinsiek onderdeel van de tekst, woorden vet drukken, uit de context halen of met de hand schrijven. Een belangrijk plan is EEN BELANGRIJK PLAN. Geestig is de verwerking van het accent dat nogal eens tot misverstanden leidt. Het is de straattaal van het platteland waar meuren staat voor stinken en tiet geen borst is maar tijd.  De vertalingen staan speels door het boek verspreidt, op een manier waarbij de lezer meeleeft met Silvester. Het is logisch dat hij geen idee heeft wat zwientientikken is en niet snapt dat het woord slim eigenlijk ‘heel erg’ betekent.

Al die stripjes en grapjes maken dit soort boeken makkelijk leesbaar, wat meteen de kritiek op het genre is. Te oppervlakkig en flauw en zijn het wel echte boeken? Daar valt veel over te zeggen maar de boeken bestaan, vinden gretig aftrek en het is een genre waar we niet omheen kunnen. Het gebrek aan inhoud is trouwens wel een serieus kritiekpunt, ook voor deze Nederlandse variant. Om de drie zinnen een (vaak flauwe) grap of malle uitroep, wordt na een tijdje voorspelbaar, tel daar de talloze clichés over het plattelandsleven nog eens bij op. Slapstick is vooral leuk als het goed gedoseerd is. Hier verbloemt het verbloemt ook een beetje het gebrek aan vertelkracht: tekenen kan Brouwer zeker maar stilistisch is ze duidelijk minder sterk.  

In zijn soort is dit een redelijk geslaagd boek dat bij een uitgever die meer kaas heeft gegeten van marketing en publiciteit (volgens de uitgever gaat het hier om een graphic novel, wat toch echt een ander genre is) best eens een hit en een waardige tegenhanger van de Loser-boeken had kunnen worden. Wie weet gebeurt dat toch, er staan in ieder geval al twee volgende delen aangekondigd.