Aidan Chambers (77) schreef een paar klassiekers (Je moet dansen op mijn graf en De Tolbrug) die mede bepalend zijn geweest voor mijn belangstelling voor jeugdliteratuur. Op gevorderde leeftijd is deze gevierde auteur aan het experimenteren geslagen. Lovenswaardig maar het komt de kwaliteit van zijn werk niet echt ten goede.
Zijn lijvige en, vooral qua vorm, complexe liefdesroman Dit is alles, was in mijn ogen geen succes. Een warrige constructie die het voor mij onmogelijk maakte de eindstreep te halen. Dat is bij Dit is mijn dag wel gelukt. Het is een bundel vol korte en zeer korte verhalen. Volgens Chambers is dit literatuur op het scherp van de snede, alsof romans dat niet kunnen zijn. Niets mis met het korte verhaal natuurlijk, en er staan een paar aardige in en zelfs twee heel goede.
Voor de rest zijn het vooral aanzetjes en vingeroefeningen die beter ongepubliceerd hadden kunnen blijven. De brieven zijn nog wel vermakelijk maar weinig urgent. De dialogen zijn ronduit tenenkrommend. Het verhaaltje Zin was door een gemiddelde schoolkrantredactie nog afgekeurd. Plaatsvervangende schaamte hoort niet bij Chambers, iemand had hem tegen zichzelf moeten beschermen.
Toch ben ik blij dat deze bundel is verschenen, anders had de lezer verhalen als Asielrecht maar vooral Het zoenspel en De Toren moeten missen. Daar is Chambers weer op zijn best. De Toren is een mooi verhaal over waan en werkelijkheid waarin een jongen tijdens de vakantie met zijn ouders een middeleeuws bouwwerk dat er volgens zijn vader niet staat. In Het zoenspel draven echte Chamber-karakters op, onzekere adolescenten die vervreemdende dingen meemaken. Ontregelend en bij vlagen zelfs schokkend. Die verhalen onthoud je.
‘Het zeer korte verhaal is geliefd omdat het ideaal is voor het lezen en schrijven op de beeldschermpjes van laptops, smartphones en e-readers’, schrijft Chambers in het nawoord. Een merkwaardige redenering die volgens mij ook niet klopt. Verhalen worden nauwelijks gelezen op smartphones en voor de andere vormen maakt de lengte weinig uit. Chambers wil op zijn oude dag dus graag aanhaken bij de moderniteit maar het is te hopen dat hij nog een keer terug keert naar zijn oude ambacht, waarvan hij heeft aangetoond het te kunnen: indringende en ontregelende jeugdromans schrijven.
Dit is mijn dag
Aidan Chambers
Annelies Jorna
