Loes Riphagen experimenteert er lustig op los

Loes Riphagen Bij de neus genomen Genre: Prentenboek
Uitgever: De Fontein

Loes Riphagen is een jaar lang aan het knippen en plakken geweest voor Bij de neus genomen. Een prentenboek waarmee ze vooral in de eerste helft afwijkt van de haar vertrouwde paden. De knipsels zijn gestanst en door het fraaie open gewerkte omslag direct te zien. Kunstig en bijzonder, het doet in opzet en vormgeving aan het, nog veel ambitieuzere, Het kleine theater van Rébecca van Rébecca Dautremer. Ook bij Riphagen zijn de knipsels fragiel en zo kwetsbaar dat van mijn exemplaar er al knipsels kapot toen het boek arriveerde.

Riphagen baseert haar verhaal op korte verhalen (’the just so stories’) van Richard ‘Junglebook’ Kipling. Het gaat in op de vragen over het uiterlijk en de gedragingen van dieren. Waarom heeft een kameel twee bulten en loopt een krab zijwaarts? De verteller is een vrolijk en naïef olifantje dat al wandelend door het bos de andere dieren bevraagt. Riphagen schrijft de begeleidende tekst op rijm: ‘Hoe adem jij onder de grond? Twee van die bulten, is dat wel gezond?’. Het olifantje trippelt ook vrolijk op de krokodil af: ‘Wat is jouw liefste lievelingseten?’. Dat wil het gevaarlijke dier wel even demonstreren en zo leren we hoe de olifant aan zijn slurf komt.

Het boek verandert op dat moment ingrijpend van kleur en vorm. Het gestanste gedeelte is sober in zwart wit (alleen de dieren zijn in kleur) en priegelig geknipt en getekend maar na de aanval van de krokodil gaan de remmen los en wordt het een ouderwetse Riphagiaanse toestand. Een bont spektakel met een even prachtig als ontroerend slot. Het valt te prijzen dat Riphagen experimenteert met nieuwe technieken maar bij al dat geknip en gestans ontbreekt het toch net even aan een slimme en doordachte opzet. In tegenstelling tot het boek van Dautremer, leveren de doorkijkjes weinig op, behalve een rommelige indruk van het bos, en zijn daardoor te weinig functioneel. Het knippen en stansen lijkt een doel op zichzelf en stiekem bevalt het tweede carnavaleske deel me beter. Al is dit wel het meest ‘serieuze’ boek van Riphagen tot nu toe.

Het boek is op zich een kunstwerkje, fraai vormgegeven en de liefde en toewijding spat er vanaf (bekijk vooral ook het begeleidende filmpje even). Er zit een app bij, om het project compleet te maken.