Callenbach
Ernst Bergboer
Het is de laatste dag van de Eerste Wereldoorlog. Drie jonge soldaten van verschillende kanten van de oorlogslinie hebben er geen weet van dat de oorlog bijna voorbij is. Het vechten gaat door en er vallen doden en gewonden, zoals iedere dag. Vanuit het perspectief van een Britse, een Amerikaanse en een Duitse soldaat laat Paul Dowswell de verschillende kanten van oorlog voeren zien.
11 november komt wat traag en slepend op gang. Pas als de wegen van de jongens elkaar kruisen in de tweede helft van het boek, krijgt het verhaal vaart en wordt het spannend. De drie soldaten krijgen in de gaten dat de oorlog voorbij is en dat verandert voor een deel hun vijandsbeeld. De Duitser komt de Amerikaan te hulp, beiden worden ze op hun beurt gered door de Britse commando.
Dowswell schreef met Sector 20 en Ausländer interessante en goed gedocumenteerde romans over politieke onderwerpen. 11 november haalt het niet helemaal bij die boeken, daarvoor is de spanningsboog te mager en de opzet te schematisch, maar geeft wel een beeld van de zinloosheid van oorlog. Vooral van de Eerste Wereldoorlog, een gruwelijke episode in de geschiedenis die er in de jeugdliteratuur wat bekaaid vanaf komt. De onzinnigheid wordt versterkt doordat het om de laatste dag gaat. De oorlog is bijna afgelopen en toch sterven er nog jonge mensen onder gruwelijke omstandigheden. Dowswell laat vooral zien hoe jonge jongens in deze waanzin terecht komen. Natuurlijk staan ze anders in de oorlog: de een wil zo snel mogelijk naar huis, de ander zou het liefst nog een vijfde vliegtuig uit de lucht schieten om een bijzondere status te bereiken. Het is maar net in welk land je wiegje heeft gestaan, wat bepaalt aan welke kant je vecht. Want het gaat om jongens met dezelfde verlangens, dromen en angsten. Dat zijn geen nieuwe inzichten maar ze zijn nog wel steeds actueel in deze tijd waarin met regelmaat jonge mensen de oorlog worden ingestuurd.
11 november
Paul Dowswell
Ernst Bergboer
Callenbach
