close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
10+

De leerlingen zijn erg begripvol

Janny van der Molen Grote Gevoelens non-fictie
Ploegsma
Steef Liefting
Waardering: 7.5

In het voorwoord houdt Janny van der Molen een pleidooi voor het vak psychologie op middelbare scholen, in navolging van de Verenigde Staten. Juist omdat dat de periode is dat je meer begint na te denken over je zelf en anderen, stelt de auteur. Van der Molen heeft zich voor dit boek laten adviseren door o.a. geheugenexpert Douwe Draaisma. Hij hielp haar de thema’s vast te stellen voor Grote Gevoelens, verhalen over psychologie.

Het werden er zes: autoriteit en geboortevolgorde, nature en nurture, gender en seksualiteit, problemen en therapie, onthouden en vergeten en tot slot: moed en veerkracht. Indachtig haar pleidooi speelt het fictieve verhaal van dit  non-fictie boek zich af op een middelbare school. Meneer Swart, die we al kenden uit het filosofieboek Grote Gedachten geeft een serie lessen over psychologie waarbij hij de confrontatie niet schuwt. Al in de eerste les voert hij het heftige Milgram-experiment uit over gehoorzaamheid, waarbij meteen het geweten van de leerlingen in het geding is.

Aan de hand van meer bekende onderzoeken en theorieën wandelt Van der Molen door de psychologische thema’s, waarbij de persoonlijke kwestie van drie leerlingen een rode draad en worden en telkens gelinkt worden aan de onderwerpen. Dat werkt niet overal even sterk: de hoofdstukken over nature en nurture en moed en veerkracht komen goed uit de verf maar de mogelijkheid om in therapie te gaan en de scheidslijn met psychiatrie zijn wat magertjes uitgewerkt. Het strooien met namen van (niet altijd even bekende) psychologen leidt af en had voorbehouden kunnen worden aan een register achterin.

Een homoseksuele jongen, een meisje uit een islamitisch gezin dat wordt geslagen en een jongen die zijn broer ziet afglijden door drugs zien in de behandelde thema’s telkens dingen terug die op hun eigen situatie slaan. Het is de werkwijze die de boeken van Van der Molen typeert en waardoor er vaart en ontwikkeling in het verhaal ontstaat en de soms abstracte psychologische onderwerpen blijven dicht bij de belevingswereld van jongeren.

Meneer Swart heeft het wel erg getroffen met een klas vol uitermate begripvolle leerlingen die elkaar door dik en dun steunen. Dat grenst aan het ongeloofwaardige: de homoseksuele jongen wordt nog voor zijn coming out aangesproken door een andere jongen: ‘Noah, als jij homo bent, dan is daar niks mis mee hoor.’  Dat klinkt erg utopisch voor de gemiddelde middelbare school.  Sommige karakters hadden weerbarstiger gemogen. Alle leerlingen zijn behoorlijk braaf, op het jeukende af, en als er problemen zijn, ligt de schuld bij anderen. Geen doorsnee-klas en het is de vraag hoe psychologielessen in minder gestroomlijnde groepen zouden verlopen.

Janny van der Molen werkt gestaag door aan een serie non-fictieboeken over belangrijke mensen stromingen  (Geniaal!, Grote gedachten, Helden) en houdt vast aan de lijn die ze heeft uitgezet. Dat levert veel informatie maar ook  voorspelbaarheid op.  Doordat psychologie een boeiend en herkenbaar onderwerp is, blijft dit boek overeind maar deels ook een herhaling van zetten en een gedurfdere opzet zou deze serie nieuw leven in kunnen blazen. . Tussen de regels door verklapt Van der Molen trouwens ze dat ze zich nu op voeding gaat storten.

Een pluim voor illustrator en vormgever Steef Liefting die ieder hoofdstuk inleidt met een prent, die steeds verder wordt opgebouwd, waarbij de thema’s midden in de wereld worden geplaatst.

 

Tags : FamiliehomojeugdboekKinderboekNon-fictiepsychiatriepsychologieSchoolWeten en leren